కన్య ఇలా అన్నది.

"నేను దక్ష ప్రజాపతి పుత్రికను. నా పేరు దేవసేన. నా సోదరి పేరు దైత్యసేన. ఆమెను మొదట కేశి అపహరించాడు. (1)

అక్క చెల్లెళ్ళం మేము ఇద్దరం చెలికత్తెలతో గూడి ప్రజాపతి అనుమతి తీసుకొని, విహరించటానికి ఎప్పుడూ ఈ మానవపర్వతం మీదికి వస్తుంటాము. (2)

ఇంద్రదేవా! మహాసురుడు కేశి ప్రతిరోజూ ఇక్కడికి వచ్చి మమ్ములను అపహరించటాన్ని కాంక్షిస్తుంటాడు. దైత్యసేనకు అతనంతే ఇష్టం ఉంది. కాని నాకు లేదు. (3)

స్వామీ! దైత్యసేనను కేశి అపహరించాడు. నీ శక్తితో నేను బయటపడినాను. దేవేంద్రా! నీవు సూచించిన దుర్జయునే నేను పతిగా స్వీకరిస్తాను. (4)

ఇంద్రుడు అన్నాడు - "నీవు నా పినతల్లి కూతురివి. మా అమ్మ గూడా దక్షప్రజాపతి పుత్రిక. నీబలం ఏమిటో నీవు చెప్పితే వినాలి అని నాకోరిక." (5)

కన్య ఇలా అన్నది - "మహాత్మా! నేను అబలము. మాతండ్రి వరం వలన నాకు కాబోయే భర్త దేవదానవులకు వంద్యుడు అవుతాడు." (6)

ఇంద్రుడు అన్నాడు - 'దేవీ! నీకాబోయే భర్తకు బలం ఎంతగా - ఎలా ఉంటుంది? పవిత్రురాలా! నీవు చెబితే వినాలని నాకోరిక.' (7)

కన్య అన్నది - 'దేవతలను, దానవులను, యక్షులను, కిన్నరులను, రాక్షసులను, దుష్టులైన దానవులను జయించగలవాడు , మహాపరాక్రమవంతుడు, అసాధారణమైన బలం కలవాడు' (8)

నీతో కలిసి సమస్తప్రాణులను జయించగలిగేవాడు, బ్రాహ్మణుల మేలు కోరేవాడు, తన కీర్తిని పెంపొందించుకొనేవాడు, మహావీరపురుషుడు నాభర్త అవుతాడు.' (9)

మార్కండేయ మహర్షి అన్నాడు.

ధర్మజా! ఇంద్రుడు దేవసేన మాటలు విని చాలా విచారంలో పడి ఈమె కోరుకొనే భర్త దొరకటం కష్టం అనుకొన్నాడు. (10)

ఇంతలో సూర్యసమాన తేజస్సు గల ఆయన సూర్యుడు ఉదయించటాన్ని, మహాత్ముడైన చంద్రుడు సూర్యునిలో ప్రవేశించటాన్నీ చూశాడు. (11)

అమావాస్యనాడు రౌద్ర(భయంకర)మైన ముహూర్తంలోనే ఉదయపర్వతశిఖరంపైన ఆయనకు దేవాసురుల యుద్ధలక్షణం కనిపించింది. (12)

ప్రభాతసమయంలో తూర్పు దిక్కున ఆకాశంలో ఎర్రటిమేఘాలు వ్యాపిస్తున్నవి. సముద్రజలం కూడా ఎర్రగానే కనిపిస్తున్నది. ఐశ్వర్యవంతుడైన ఇంద్రుడు అది చూశాడు. (13)

భృగుగోత్రులు, అంగిరసునిగోత్రం వారు భిన్నభిన్న మంత్ర్రాలను ఉచ్చరిస్తూ హోమం చేసిన హవిస్సును గ్రహించి అగ్నిదేవుడు కూడా సూర్యునిలో ప్రవేశిస్తున్నాడు. (14)

అప్పుడు సూర్యుని వద్దకు ఇరవై నాల్గవ పర్వం వచ్చింది. అంటే... అంతకుముందు దేవాసుర యుద్ధం జరిగిన సంవత్సరం నిండిన తరువాత మళ్ళీ అటువంటిస్థితి వచ్చింది. హోమసంధ్యాసమయంలో ఆరుద్రముహూర్తం వచ్చింది. ఆ సమయంలో చంద్రుడు సూర్యరాశిలో ఉన్నాడు. (15)

ఇలా సూర్యచంద్రుల ఏకత్వం - అంటే ఒకేరాశిలో ఉండటం, రౌద్రముహూర్తంతో కలియటం చూసి ఇంద్రుడు మనస్సులో ఇలా అనుకొన్నాడు. (16)

ఈ సమయంలో సూర్యచంద్రుల మీద భయంకరమైన పరివేషం కనిపిస్తున్నది. తెల్లవారుజాముననే మహాయుద్ధం జరుగుతుంది అనే విషయాన్ని ఇది సూచిస్తోంది. (17)

ఈ సిందినది గూడా విపరీతమైన ధారతో రక్తప్రవాహంతో ప్రవహిస్తున్నది. ఆడనక్క నోటినుండి నిప్పులు కురుస్తున్నతు సూర్యునివైపు మోర ఎత్తి అరుస్తున్నది. (18)

అనేకయోగాలతో ఈ మహాభయంకరమైన యోగం తేజస్సుతో గూడి కన్పడుతున్నది. అగ్ని, సూర్యులతో చంద్రుని ఈ మహాద్భుతమైన యోగం అద్భుతంగా కన్పిస్తున్నది. (19)

ఈ సమయంలో చంద్రుడు ప్రసాదించే వ్యక్తియే ఈ దేవికి భర్త అవుతాడు. అలాగే అగ్ని కూడా ఈ గుణాలు అన్నిటితో కూడి ఉన్నాడు. ఆయన దేవతాసమూహంలో ఉన్నాడు. (20)

కాబట్టి ఈ అగ్ని ఒకబాలకుని కనినచో ఆయనే ఈ దేవికి భర్త అవుతాడు" అని ఆ దేవాధిపతి ఆలోచిస్తూ బ్రహ్మలోకానికి వెళ్ళాడు.

ఆయన దేవసేనతో బ్రహ్మలోకానికి వెళ్ళి, చతుర్ముఖునితో "దేవేశ్వరా! ఈమెకు మంచిస్వభావం, పరాక్రమం గల మహాశూరుడైన భర్తను అనుగ్రహించండి." అన్నాడు. (21,22)

బ్రహ్మదేవుడు ఇలా అన్నాడు - "రాక్షస నాశకా! ఈ విషయంలో నీవు అనుకొన్నదే నాకూ తోచింది. అలా జరిగితేనే మహాపరాక్రమవంతుడు, బలవంతుడు అయిన వీరుడు ఆవిర్భవిస్తాడు. (23)

ఇంద్రా! ఆయనయే నీకు తోడై ఉండే వీరుడు. నీసేనకు సహాయం అవుతాడు. ఆయనయే ఈమెకు భర్త అవుతాడు. (24)

ఈ మాటలు విని దేవేంద్రుడు బ్రహ్మదేవునికి నమస్కరించి, ఆ కన్యను తీసికొని, మహాశక్తి శాలులైన వశిష్ఠాది శ్రేష్ఠబ్రాహ్మణులు, దేవర్షులు గల వారి ఆశ్రమానికి వెళ్ళాడు. (25 1/2)

ఆ కాలంలో ఆ మహర్షులు చేసే యజ్ఞంలో భాగం గ్రహించటానికి, సోమపానం చేయటానికి ఇంద్రాది సమస్త దేవతలు అక్కడికి వెళ్ళారు. వారందరికి సోమపానం చేయవలెననే కోరిక బాగా ఉంది. (26 1/2)

మహాత్ములయిన ఆ మహర్షులు ప్రజ్వరిల్లుతున్న అగ్నిలో శాస్త్రానుసారం ఇష్టిని చేసి దేవతలందరికీ హవిస్సుతో ఆహుతులు ఇచ్చారు. (27 1/2)

భారత వంశశ్రేష్ఠా! మంత్రాలతో ఆవాహనం జరిగిన తరువాత అద్భుతుడు అనే అగ్ని సూర్యమండలం నుంచి బయలుదేరి, మౌనంతో అక్కడికి వచ్చాడు.

బ్రహ్మర్షులు మంత్రోచ్ఛారణతో యథావిధిగా హోమం చేయటానికి అనేకమైన హోమద్రవ్యాలను గ్రహించారు.

అద్భుతుడు ఆ మహర్షుల వల్ల ప్రాప్తించిన హవ్యములన్నీ దేవతలందరికి సమర్పించాడు. (28-30)

అగ్నిదేవుడు అక్కడినుంచి వెళ్ళుతూ ఉన్నప్పుడు ఆయన దృష్టి మహాత్ములైన సప్తర్షులభార్యలమీద పడింది. వారిలో కొందరు తమ ఆసనాల మీద కూర్చొని ఉన్నారు. కొంతమంది హాయిగా నిద్రిస్తున్నారు. (31)

బంగారువేదికవలె శరీరకాంతితో మనోహరంగా ఉన్నారు. చంద్రకళవలె కాంతులు వెదజల్లుతున్నారు. తారకలవలె అద్భుతమైన సౌందర్యంతో వెలుగుతున్నారు. (32)

వారి పై మనసుపడి చూస్తున్న అద్భుతాగ్ని యొక్క ఇంద్రియాలు అన్నీ క్షోభించిపోయాయి. ఆయన కామదేవునికి లొంగినాడు. (33)

మళ్ళీ ఆయన మనస్సులో ఇలా అనుకొన్నాడు. "ఈ మహర్షుల భార్యలు పతివ్రతలు. నాపని సరైనది కాదు. వీరికి నాయందు ఏమాత్రం కోరిక లేదు. అయినా వీరియందు నాకు కోరిక కలిగినది. (34)

నిష్కారణంగా నేను వీరిని చూడలేను. వారిని తగలలేను. కాబట్టి గార్హపత్యాగ్నిలో ప్రవేశిస్తే మాటిమాటికి వీరిని చూసే అవకాశం లభిస్తుంది." (35)

మార్కండేయ మహర్షి ఇలా అన్నారు.

అలా నిశ్చయించుకొని అగ్నిదేవుడు గార్హపత్యాగ్నిని ఆశ్రయించి, తనజ్వాలలతో బంగారు కాంతిగల ఆ ఋషిపత్నులను చూస్తూ, స్పృశిస్తూ చాలా సంతోషిస్తున్నాడు. (36)

ఇలా చాలాసేపు అక్కడ నిలచి ఉండి అగ్నిదేవుడు కామవశుడయినాడు. తనమనస్సును ఆ సుందరులపై నిలిపి పరవశించాడు. (37)

కామసంతప్తమనస్కుడైన ఆయన ఆ మునిపత్నుల సమాగమం కలగకపోవటం వలన శరీరాన్ని విడిచిపెట్టాలని అడవిలోనికి వెళ్ళాడు. (38)

ప్రజాపతి ఐన దక్షుని కూతురు స్వాహాదేవి అంతకు ముందు నుంచే అగ్నిదేవుని (తను భర్తగా) పొందాలి అని చాలాకాలం నుంచి ఆయనలో లోపాలను వెదకుతున్నది. (39)

అప్పటి దాకా చాలా జాగ్రత్తగా ఉన్న అగ్నిలో ఆమెకు ఏ దోషమూ కనిపించలేదు. అగ్ని కామసంతప్తుడయి ఉన్నాడని తెలిసిన వెంటనే ఆమె మనస్సులో ఇలా అనుకొన్నది. (40)

కామార్తురాలనయిన నేను వారి రూపం దాల్చి అగ్నిని మోహింపజేస్తాను - అలా చేస్తే ఆయన మనస్సూ సంతోషిస్తుంది. నా కోరికా తీరుతుంది. (41,42)

ఇది శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున మార్కండేయ సమాస్యాపర్వమను ఉపపర్వమున ఆంగీరసోపాఖ్యానమున స్కందోత్పత్తి అను రెండు వందల ఇరువది నాలుగవ అధ్యాయము. (224)