భార్య అపహరింపబడగా సోదరునితో కలిసి ఆమెను అన్వేషిస్తూ శ్రీరాముడు ఋష్యమూక పర్వతంపై వానరశ్రేష్ఠుడైన సుగ్రీవుని చూశాడు. (1)

అతనితో శ్రీరామునికి అగ్ని సాక్షికంగా స్నేహం కుదిరింది. శ్రీరాముడు వాలిని చంపి సుగ్రీవుని కిష్కింధా రాజ్యానికి రాజును చేశాడు. (2)

ఆ సుగ్రీవుడు రాజ్యాన్ని పొంది సీతను వెదకటానికి వందల కొద్దీ, వేలకొద్దీ వానరులను అన్ని దిక్కులకూ పంపాడు. (3)

పిమ్మట వానరకోటులతో కూడి నేను సీతను అన్వేషిస్తూ దక్షిణ దిక్కుగా బయలుదేరాను. (4)

మహాత్ముడు వృద్ధుడు అయిన సంపాతి 'రావణుని గృహంలో నిర్బంధింపబడిన' దని సీత వృత్తాంతాన్ని వివరించాడు. (5)

అవలీలగా కార్యం ఆచరించే రాముని కార్యసిద్ధికై నేను నూరు యోజనాల సముద్రాన్ని శీఘ్రంగా ఎగిరి ఆవలి ఒడ్డుకు చేరాను. (6)

నేను మొసళ్ళతో నిండిన సముద్రాన్ని నా బలంతో దాటి దివ్యసౌందర్యం గల సీతాదేవిని రావణుని లంకలో చూశాను.

రాఘవపత్ని సీతను అశోకవనంలో కలిసి ప్రాకారాలు, అంతస్థుల భవనాలు, తోరణద్వారాలు కల లంకను తగులబెట్టి శ్రీరాముని పేరును చాటి చెప్పి తిరిగి వచ్చాను. (7-9)

నా మాటలు విని తామరల వంటి కళ్ళు గల రాముడు ఆలోచించి సముద్రంపై ఆనకట్టకట్టి సైన్యంతో సహా వానరకోటులతో మహాసముద్రాన్ని దాటాడు.

తరువాత రాముడు యుద్ధంలో బంధుమిత్ర పరివార సమేతంగా రాక్షసవీరుల్ని, లోకకంటకుడైన రావణుని చంపివేశాడు. (10-12)

రావణుని చంపి రాముడు భక్తికల, భక్తుల పట్ల ప్రేమ గల ధార్మికుడైన విభీషణుని లంకారాజ్యానికి రాజుగా చేశాడు.

నష్టపోయిన వేదవిద్య వలె రామునిచే తన భార్య తిరిగి తీసుకొని రాబడింది. సాధ్వియైన సీతతో కలిసి కీర్తిమంతుడు రాముడు వేగంగా అయోధ్యాపురికి తిరిగివచ్చాడు.

పిమ్మట శత్రువుల్ని లొంగదీయగల శ్రీరాముడు అయోధ్యా రాజసింహాసనంపై ఆసీనుడై అయోధ్యాపురిలో నివసించాడు.

ఆ సమయంలో రాముని ఒక వరం అడిగాను. నీ కథ లోకంలో శాశ్వతంగా ఉన్నంతవరకు నేను జీవించే వరం ఇయ్యి. అని. రాముడు సంతోషించి వెంటనే అంగీకరించాడు. (13,17)

శత్రుభయంకరుడా! భీమసేనా! ఆ సీతాదేవి కృపచే ఇక్కడ నివసిస్తూ స్వేచ్ఛానుసారం దివ్యభోగాల్ని అనుభవిస్తున్నాను. (18)

రాముడు పదకొండు వేల్ సంవత్సరాలు రాజ్యం చేసి తరువాత తన వైకుంఠానికి చేరాడు. (19)

ఈ స్థానంలో అప్సరసలు, గంధర్వులు రాముని గుణగానం చేస్తూ నన్ను ఆనందపరుస్తున్నారు. (20)

ఈ మార్గం మనుష్యులకు ప్రవేశింపవీలైంది కాదు. అందుకే నేను దేవతలు సేవించే దారిని అడ్డగించి పడుకున్నాను.

ఈ మార్గంలో వస్తుండగా ఎవడు నిన్ను అడ్డుకోలేదు. శపించలేదు. ఇది దేవతలు సంచరించే దారి. మానవులు సంచరించలేరు. నీవు వెళ్ళాలనుకున్న సరోవరం ఇదే. (21-22)

శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున తీర్థయాత్రా పర్వమను ఉపపర్వమున లోమశతీర్థయాత్రలో హనుమద్భీమ సంవాదము అను నూట నలువది ఎనిమిదవ అధ్యాయము. (148)