వాసుదేవుడిలా అన్నాడు - రాజా! నీ రాజసూయమహాక్రతువు పూర్తయిన తరువాత శాల్వవిముక్తమైన ఆనర్తనగరానికి వెళ్లాను. (1)

మహారాజా! అక్కడకు వెళ్ళిన నేను ఐశ్వర్యహీనమై స్వాధ్యాయవషట్కారాలు లేని, అలంకారాలు లేని స్త్రీ వలె ఉన్న ద్వారకను చూశాను. (2)

ద్వారకలోని ఉపవనాలు నామరూపాలు తెలియకుండా ఉన్నాయి. వాటిని చూసిన నాకు సందేహం కలిగింది. అపుడు కృతవర్మను అడిగాను. (3)

'నరశ్రేష్ఠా! వృష్ణివంశంలో స్త్రీపురుషులంతా మిక్కిలి అస్వస్థులుగా ఎందుకున్నారు? యథార్థాన్ని నేను వినాలనుకొంటున్నాను. (4)

రాజశ్రేష్ఠా! నేనిలా అడగ్గానే, అతడు - శాల్వుడు ద్వారకను చుట్టుముట్టడమూ, మరల విడిచిపెట్టడమూ - అంతా వివరించి చెప్పాడు. (5)

భరతశ్రేష్ఠా! అతడు చెప్పినది పూర్తిగా విన్న తర్వాత శాల్వరాజవినాశనానికి అపుడే సంకల్పించాను. (6)

అనంతరం నగరంలోని జనులందరిని ఊరడించి, రాజు ఉగ్రసేనునీ, తండ్రి వసుదేవునీ వృష్ణివంశవీరులందరినీ ఉత్సాహపరుస్తూ ఇలా చెప్పాను - యాదవశ్రేష్ఠులారా! నగరంలో ఎప్పుడూ రక్షణ విషయంలో అప్రమత్తంగా ఉండాలి. (7,8)

నేను శాల్వరాజును నాశనం చేయడానికి వెళుతున్నాను. మీ రీవిషయం నిశ్చయంగా తెలిసికోండి. శాల్వుని చంపకుండా ద్వారవతీనగరానికి తిరిగి రాను. (9)

శాల్వునితో పాటుగ సౌభనగరాన్ని నాశనం చేసి మళ్ళీ మిమ్మల్ని చూస్తాను. శత్రుభయంకరమైన ఈ దుందుభిని ముమ్మారు మ్రోగించండి. (10)

ఈ విధంగా యదువీరుల నందరినీ నేను ఊరడించాను. వారంతా సంతోషించి 'వెళ్ళు శత్రువులను సంహరించు' అని నాతో అన్నారు. (11)

ప్రసన్నులైన ఆ యదువీరులంతా ఆశీస్సులతో నన్ను అభినందించారు. ద్విజశ్రేష్ఠులు స్వస్తివచనాలు పలికారు. నేను శిరస్సు వంచి శివునికి నమస్కరించాను. రాజా! శైబ్య సుగ్రీవాలనే గుర్రాలు పూన్చిన రథాన్ని ఎక్కి, దిక్కులన్నీ ప్రతిధ్వనింపజేస్తూ శ్రేష్ఠమయిన శంఖాన్ని - పాంచజన్యాన్ని - పూరించి, చతురంగబలంతో కూడిన, విజయకాంక్షతో ఉన్న మహాసేనతో కూడి శల్వుని పైకి యుద్ధానికి వెల్ళాను. (12-14)

అనేక దేశాలను దాటి, ఎన్నో వృక్షాలతో ఉన్న పర్వతాలను దాటి, సరస్సులను, నదులను దాటి మార్తికావతనగరానికి చేరాను. (15)

నరవ్యాఘ్రా! అక్కడకు వెళ్ళి, శాల్వుడు సౌభవిమానమెక్కి సాగరసమీపంలో వెళ్ళుతున్నాడని విన్నాను. అతణ్ణి వెనుక నుండి అనుసరించాను. (16)

శాల్వుడు సముద్రం దగ్గరకు వెళ్ళి మహాతరంగాలతో ఉన్న ఆ సముద్రం మధ్యలో ఉన్న ఒక ద్వీపం చేరి, అక్కడ సౌభవిమానమెక్కి తిరుగుతున్నాడు. (17)

యుధిష్ఠిరా! దూరం నుండి నన్ను చూసి, గర్వంతో ఆ దుర్మార్గుడు మాటిమాటికి నన్ను యుద్ధానికి ఆహ్వానించాడు. (18)

నా శార్ ఙ్గధనువు నుండి వెలువడ్డ ప్రాణాంతకాలైన బాణాలు అతని సౌభవిమానాన్ని తాకలేదు. అందువల్ల నాకు రోషం కలిగింది. (19)

రాజా! ఎదిరింపశక్యంగాని ఆ రాక్షసాధముడు శాల్వుడు కూడ నాపై వేలకొలది బాణాలను వర్షధారల వలె కురిపించాడు. (20)

భరతశ్రేష్ఠా! అతడు తన బాణాలతో నా సారథిని, గుర్రాలను, సైనికులను చెల్లాచెదరు చేశాడు. మేము బాణాలను లక్ష్యపెట్టక, యుద్ధం చేస్తున్నాం. (21)

తర్వాత శాల్వుని అనుచరులైన వీరులు వంగినకణుపులు గల బాణాలను వేలకొద్దీ నాపై వేశారు. (22)

ఆ సమయంలో ఆ అసురవీరులు మర్మఘాతకాలైన బాణాలతో నా గుర్రాన్ని, రథాన్ని, సారథిదారుకుని కప్పివేశారు. (23)

ఆ సమయంలో నా గుర్రాలు, రథం, సారథి దారుకుడు ఎవరూ కనబడటం లేదు. ఆ బాణాలు నన్ను, నా సైనికులను కూడా కప్పివేశాయి. (24)

కుంతీనందనా! అపుడు నేను కూడా నాదివ్యమైన ధనుస్సు నుండి శాస్త్రప్రకారం అభిమంత్రించి వేలకొలది బాణాలు వేశాను. (25)

అపుడు ఆ సౌభవిమానం ఆకాశంలో క్రోసెడు దూరం వెళ్ళింది. అందువల్ల నాసైనికులకు లక్ష్యం కనబడకుండా పోయింది. (26)

అనంతరం రంగశాలలో ఉన్న ప్రేక్షకులవలె మా సైనికులంతా సింహనాదాలతోను, కరతాలధ్వనులతోను నన్ను సంతోషపెట్టారు (ఉత్సాహపరిచారు). (27)

నాచేతి నుండి వెలువడిన అందమైన అంచులు గల బాణాలు దానవుల శరీరాలతో శలభాలవలె ప్రవేశించాయి. (28)

అనంతరం తీక్ష్ణాలైన నా బాణాల చేత చంపబడిన సైనికులు మహాసముద్రంలో పడుతూ చేసిన శబ్దం చేత సౌభవిమానంలో కోలాహలం బయలుదేరింది. (29)

భుజస్కంధాలు తెగిన దానవులు కంబంధుని ఆకృతిలో కనబడుతూ భయంకరమైన శబ్దం చెస్తూ సముద్రంలో పడుతున్నారు. (30)

అలా సముద్రంలో పడిన ఆ దానవులను సముద్రంలో నివసించే జంతువులు తింటున్నాయి. అటుపై నేను గోక్షీరంవలె, మల్లెవలె, చంద్రునివలె, మృణాలంవలె, వెండివలె తెల్లగా ప్రకాశిస్తున్న పాంచజన్యాన్న్ పూరించాను. నాబాణాలకు పడిపోయిన సైనికులను చూసి సౌభపతి శాల్వుడు నాతో మాయాయుద్ధం చేయసాగాడు. గదలు, హలాలు, ప్రాసాలు, శక్తి, పరశువులు, ఖడ్గాలు, శక్తులు, వజ్రాయుధాలు, ఋష్టి, కనప, బాణాలు, పట్టిశాలు, భుశండి మున్నగు ఆయుధాలు నిరంతరం నాపై పడసాగాయి. (31-34)

శాల్వుని ఆ మాయను నేను మాయ ద్వారా గ్రహించి నాశనం చేశాను. ఆ మాయ నాశనంకాగానే, అతడు పర్వతశిఖరాలతో యుద్ధం చేశాడు. (35)

భారతా! అటు తరువాత అతడి మాయ వల్ల ఒక్కసారిగా చీకటి వ్యాపించడం, మళ్ళి వెంటనే వెలుతురు రావడం; ఒక్కసారిగా ఆకాశంలో మేఘాలు కప్పి ఉండడం, మరల ఆకాశం నిర్మలంగా స్వచ్ఛందంగా ప్రకాశించడం; ఒకసారి చలి వ్యాపించడం, మళ్ళి అంతలోనే వేడిగా ఉండటం, నిప్పులు, ధూళి, శస్త్రాలు వర్షంగా కురవడం... ఈవిధమ్గా మాయతో శాల్వుడు యుద్ధం చేయసాగాడు. (36,37)

అదంతా తెలిసిన నేను దాన్ని మాయతోనే నశింపజేశాను. సమయానుకూలంగా యుద్ధంచేస్తీ నేను బాభాలతో శాల్వుని సైనికులను హింసింపసాగాను. (38)

మహారాజా! అపుడు ఆకాశమంతా నూర్గురు సూర్యులు ప్రకాశిస్తూన్నట్టుగా అయింది. ఆకాశంలో నూరుగురు చంద్రులూ, పదివేల తారకలూ ప్రకాశింపసాగాయి. (39)

అపుడు రాత్రిపగలు తెలియలేదు. దిక్కులు తెలియలేదు. అందువల్ల భ్రాంతికలిగిన నేను ప్రజ్ఞాస్త్రాన్ని ప్రయోగించారు. (40)

కుంతీనందనా! వాయువుచే దూది ఎగిరిపోయినట్లుగా, అస్త్రం చేత అతని మాయ దూరం చేయబడింది. అపుడు రోమాలు గగుర్పాటు చెందేటట్లు యుద్ధం జరిగింది. రాజేంద్రా! అపుడు అంతటా ప్రకాశం రాగా, శత్రువుతో యుద్ధం చేయసాగాను. (41)

ఇది శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున అర్జునాభిగమన పర్వమను ఉపపర్వమున సౌభవధోపాఖ్యానమను ఇరువదియవ అధ్యాయము. (20)