అనేకరకాలైన శబ్దాలతో కొండగుహ మార్మోగటం విని ధర్మరాజు, మాద్రికొడుకులైన నకులసహదేవిలిద్దరూ - ధౌమ్యమహర్షి, ద్రౌపది, బ్రాహ్మణులందరూ స్నేహితులూ వీరందరికీ భీముని కానక మనసు చెడిపోయింది. (1,2)

మహారథులంతా అప్పుడు ద్రౌపదిని ఆర్ ష్టిషేణుడివద్ద ఉంచి, ఆయుధాలతో కొండ ఎక్కారు. (3)

మహారథులైన ధర్మరాజులు కొండ అంచుకు చేరి భీముణ్ణి చూశారు. (4)

భీమసేనుడి చేత పడగొట్టబడినట్టున వారిని చూశారు - వారంతా పెద్దశరీరాలు, ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నవాళ్ళు, గొప్పబలపరాక్రమాలున్నవాళ్ళు, రాక్షసులు. (5)

యుద్ధంలో రాక్షసులందర్నీ చంపిన ఇంద్రుడిలా మహాభుజుడై గద కత్తి, ధనుస్సులను ధరించిన ఆ భీముడు శోభాయమానంగా ఉన్నాడు. (6)

మహారథులైన ఆ పాండవులు తరువాత సోదరుని చూసి కౌగిలించుకొని అక్కడ ఉత్తమమైన చోటును చేరుకొని కూర్చున్నారు. (7)

మహాత్ములు, దేవశ్రేష్ఠులు అయిన లోకపాలకులతో స్వర్గం శోభించినట్లు గొప్ప విలుకాండ్రయిన ఆ నలుగురితో ఆ కొండశిఖరం శోభించింది. (8)

కుబేరుడిభవనాన్ని, నేలకూల్చబడిన రాక్షసుల్ని చూసి ధర్మరాజు తమ్ముడితో ఇలా అన్నాడు. (9)

యుధిష్ఠిరుడంటున్నాడు - సాహసం చేతనో, మోహం చేతనో భీమా! పాపం చేశావు. వీరా! మునిలా ఉన్న నీకు అకారణంగా ఇలా చంపటం తగదు. (10)

రాజద్రోహం చెయ్యకూడదని ధర్మవేత్తలంటారు. భీమసేనా! నీవు ఈ దేవతాద్రోహం చేశావు. (11)

అర్థ, ధర్మాలు విడిచి పాపకార్యంలో మనసుపడేవాడు తప్పకుండా పాపపుపనులకు ఫలాన్ననుభవిస్తాడు. నాకు ప్రియం చెయ్యాలనుకుంటే మళ్ళీ ఇలాంటి పని చెయ్యకు. (12)

వైశంపాయనుడు చెప్తున్నాడు. అర్థతత్వం తెలుసుకోగల ధర్మరాజు ధర్మం నుండి జారని సోదరుడితో ఇలా అని - ఆ విషయాన్నే తలచుకుంటూ ఊరకున్నాడు. (13 1/2)

తరువాత భీమసేనుడిచేతిలో చావగా మిగిలిన రాక్షసులు అంతా కలిసి కుబేరుడి భవనాన్ని చేరుకున్నారు. (14 1/2)

చాలావేగం గల వారు త్వరగా కుబేరుడి నివాసానికి చేరుకొని - భీమసేనుడి భయంతో భయంకరంగా ఆర్తనాదం చేశారు. శస్త్రాలను, ఆయుధాలను విడచారు. అలసిపోయారు. వారికవచాలు రక్తంతో తడిసిపోయాయి. (15,16)

రాజా! వెదజల్లబడినట్లున్న వెంట్రుకలతో యక్షులు రాజుతో ఇలా అన్నారు. దేవా! గద, ఇనుపకట్లగుదియ, పెద్దకత్తి, చిల్లకోల, ఈటెలతో యుద్ధం చెయ్యగల ఈ నీ ముందుండే రాక్షసులంతా చంపబడ్డారు. (17 1/2)

ధనేశ్వరా! ప్రభూ! ఒక మానవుడి చేత కొండ అంతా మర్దించబడింది. క్రోధవశులనే రాక్షసరాజులు మర్దింపబడ్డారు. (18 1/2)

యక్షులలో శ్రేష్ఠులైనవారు, యుద్ధంలో ఉత్సాహం, ప్రాణాలు కోల్పోయి, చంపబడి నిద్రిస్తున్నారు. అతడిదయవల్ల మేము విడువబడ్డాము. నీ స్నేహితుడైన మణిమంతుడు చంపబడ్డాడు. (19,20)

ఈపని ఒక మానవుని వల్ల జరిగింది. తరువాత ఏం చెయ్యాలో చెయ్యి. (అన్నారు.) యక్షగణాలన్నింటికీ ప్రభువైన ఆ కుబేరుడది విని బాగా కోపించాడు. కోపంతో ఎరుపెక్కిన కళ్ళతో "ఎలా"? అని అడిగాడు. (21 1/2)

రెండవ తప్పు చేశాడు భీముడని విని ధనేశ్వరుడూ, యక్షులకు రాజు అయిన అతడు కోపగించాడు. రథం సిద్ధం చెయ్యమన్నాడు. (22 1/2)

అటుపిమ్మట దట్టమైన మబ్బుల్లా ఉండి కొండశిఖరం వలె ఎత్తైన రథానికి బంగారుదండలతోనున్న గంధర్వదేశపు గుర్రాలను అమర్చారు. అవి అన్ని మంచి గుణాలు కలిగి ఉన్నాయి. వాటికళ్ళు విశాలంగా ఉన్నాయి. అవి మేలుజాతి గుర్రాలు, తేజస్సు, బలము కలవి, అనేక రకాలైన రత్నాలతో అలంకరించబడ్డాయి. వేగంగా వెళ్ళే ఆ గుర్రాలు రథానికి అమర్చబడి ప్రకాశిస్తున్నాయి. (23-25)

విజయానికి సంకేతాలయిన సకిలింతలతో ఒకటినొకటి ప్రేరేపిస్తున్నాయి. రాజురాజుగా పేర్కొనబదే కుబేరుడు ఆ రథాన్నెక్కి గొప్పకాంతి గలిగి దేవగంధర్వులచే స్తోత్రం చెయ్యబడుతూ వెళ్ళాడు. (26 1/2)

యక్షులంతా వెళ్తున్న ధనాధీశుడైన ఆ మహాత్ముని అనుసరించారు. (27)

సుమారు వెయ్యిమంది ఆ యక్షుల కళ్ళు ఎర్రగా బంగారంలా మెరుస్తున్నాయి. శరీరాలు పెద్దవి. గొప్పబలం కలవారు. వారి వద్ద ఆయుధాలున్నాయి. పెద్దకత్తుల్ని పట్టుకున్నారు. (28)

ఎంతో వేగం గల వాళ్ళు వేగంగా ఆకాశంలో తేలుతూ ఆకాశాన్ని లాగుతున్నారా అన్నట్లు గంధమాదనపర్వతానికి వచ్చారు. (29)

ధనరాజు రక్షించే గుర్రాల పెద్ద గుంపును, యక్షరాక్షస గణాలు చుట్టూ ఉన్న, కుబేరుని గగుర్పాటుతో పాండవులు చూశారు. అప్పుడు కుబేరుడు కూడ మహారథులై ధనస్సులు ఎక్కుపెట్టి, కత్తులు పట్టి ఉన్న పాండుకుమారులను చూసి దేవకార్యం చెయ్యదలచి మనసులో సంతోషించాడు. (30-32)

కుబేరుని ముందు పెట్టుకొని వేగంగా పయనించే పక్షుల్లా యక్షులంతా కొండశిఖరాన్ని చేరారు. పాండవుల సమీపంలో నిలచారు. (33)

యక్షులు, గంధర్వులు పాండవుల విషయంలో ప్రసన్నమైన మనసు గల కుబేరుని గమనించి నిలచారు. (34)

ధర్మవేత్తయైన ధర్మరాజు, నకులుడు, సహదేవుడు, తమను దోషులుగా తలచుకుంటూ కుబేరుడి చుట్టూ చేరి అందరూ చేతులు జోడించారు. (36)

ఆ కుబేరుడు విశ్వకర్మచే నిర్మించబడ్డ శోభాయమానమైన పుష్పకమనబడే శ్రేష్ఠమైన ఆసనాన్ని అధిష్ఠించాడు. దాని నిర్మాణకౌశలం విచిత్రమైనది. (37)

గొప్పశరీరాలు, చక్కని చెవులు, చాలా వేగమూ గల యక్షులు, రాక్షసులు వేలల్లో కూర్చుని ఉన్న అతడి చుట్టూ కూర్చున్నారు. దేవతలు, ఇంద్రుని చుట్టినట్లు వందల సంఖ్యలో గంధర్వుల, అప్సరసల గుంపులు ఆయన చుట్టూ నిలచారు. (38,39)

శుభాన్నీ చేకూర్చే బంగారు దండను తలపై అలంకరించుకున్న భీమసేనుడు త్ఱాడు, కత్తి, ధనుస్సులను చేతబట్టి ధనరాజైన కుబేరుని చూశాడు. (40)

రాక్షసుల వల్ల, గాయపడి కూడ, ఆ దశలో కుబేరుని చూస్తున్నప్పుడు కూడ భీమసేనుడికి ఎలాంటి బడలిక కలుగలేదు. (41)

కుబేరుడు వాడి బాణాలతో యుద్ధానికి సిద్ధంగా ఉన్న భీముడిని చూసి ధర్మరాజుతో అన్నాడు. (42)

కుంతీకుమారా! ప్రాణులన్నీ నిన్ను ప్రాణవిహితపరుడవని తెలుసుకున్నాయి. నీవు సోదరులతో కలిసి భయంలేకుండా ఈ కొండశిఖరంలో నివసించు. (43)

పాండవా! భీమసేనుడి విషయంలో కోపగించకు. పూర్వమే వీళ్ళు మృత్యువు చేత చంపబడ్డారు. నీ తమ్ముడు నిమిత్తమాత్ర్రుడు. (44)

నీ తమ్ముడు చేసిన ఈ దుస్సాహసానికి సిగ్గు చెందకు. యక్షరాక్షసుల వినాశనాన్ని దేవతలు ముందే చూశారు. (45)

భరతవంశశ్రేష్ఠుడా! భీమసేనుడి విషయంలో నాకు కోపంలేదు. ప్రసన్నడనయ్యాను. భీమసేనుడి పనికి ఇంతకుముందే నాకు సంతోషం కలిగింది. (46)

వైశంపాయనుడంటున్నాడు - ఇలా రాజుతో పలికి భీమసేనుడితో కురుశ్రేష్ఠా! ఇదంతా నా మనసులో లేదు అన్నాడు. భీముడా! ద్రౌపది కోసం నన్ను, దేవతల్ని లెక్కచెయ్యకుండా నీ బాహుబలంతో యక్షరాక్షసుల్ని నశింపచేసే సాహసమేదైతే చేశావో దానికి నేను నీపట్ల ప్రీతిచెందాను. వృకోదరా! నేటితో ఘోరమైన శాపం నుండి విముక్తుడనయ్యాను. (47-49)

ఒక అపరాధం వల్ల నేను పూర్వం కోపగించిన అగస్త్యునిచేత శపించబడ్డాను. దానికి పరిహారంగా ఇది జరిగింది. పాండవా! పూర్వమే నాకీ కష్టం కనబడింది. ఇందులో నీ అపరాధమెంత మాత్రమూ లేదు. (50,51)

యుధిష్ఠిరుడడిగాడు - భగవన్! మహాత్ముడైన అగస్త్యుడిచేత ఎలా శపించబడ్డావు? ప్రభూ! నీ శాపానికి కారణం నేను వినాలనుకుంటున్నాను. (52)

బుద్ధిమంతుడైన ఆ అగస్త్యుడి కోపానికి నీ సైన్యము, అనుయాయులతో ఆనాడే నీవు తగలబెట్టబడలేదు. ఇది నాకు ఆశ్చర్యంగా ఉంది. (53)

ధనేశ్వరుడు చెప్పాడు.

రాజా! కుశవతి అనే ప్రదేశంలో దేవతలకు సమాలోచన కార్యక్రమం జరిగింది. వారి కోరికను మన్నించి నేను మూడువందల మహాపద్మ (యక్షులతో) నిధులతో వెళ్ళాను. (54)

భయంకరమైన ఆకారాలతో, అనేకరకాలైన ఆయుధాలను ధరించిన యక్షుల మార్గంలో నేను ఋషిశ్రేష్ఠుడైన అగస్త్యుని చూశాను. అనేకరకాల పక్షుల సమూహాలతో పూసిన చెట్లతో అలరారే యమునానది ఒడ్డున చేరి కఠినమైన తపస్సు చేస్తున్నాడు అగస్త్యుడు. (55,56)

వ్రేల్చబడిన అగ్నిలా వెలుగిందుతున్న కాంతిముద్ద అతడు, సూర్యుడికెదురుగా చేతులెత్తి నిలుచున్న అతణ్ణి చూస్తూనే... (57)

శ్రీమంతుడు, రాక్షసరాజు, నా స్నేహితుడు అయిన మణిమంతుడు, మూర్ఖత్వం, అజ్ఞానం, గర్వం, మోహములచేత ఆకాశంలో ఉండి ఆ మహర్షి తలపై ఉమ్మివేశాడు. ఆ మహర్షి కోపగించి పది దిక్కులూ తగులబెడుతున్నట్లుండి నాతో ఇలా అన్నాడు. (58,59)

ధనేశ్వరా! నీవు చూస్తుండగానే నీమిత్రుడైన దుష్టబుద్ధి నన్నవమానించి తిరస్కారాన్ని ప్రదర్శించాడు. కాబట్టి ఈ సైన్యాలన్నింటితో మానవుడి నుండి చావును పొందుతాడు. నీవు కూడా చంపబడ్డ ఈ సైన్యాలవల్ల మనసు వికలమై ఆ మానవుని చూసి పాపవిముక్తుడవుతాడు. (60,61)

నీ ఆజ్ఞను పాలించే ఈ సైన్యాల పుత్రపౌత్రబలగాలకు ఈ ఘోరమైన శాపం తగులదు. (62)

ఆ ఋషిశ్రేష్ఠుడివల్ల నాడు ఈశాపం నేను పొందాను. మహారాజా! నీ సోదరుడు భీముడిచేత శాపం నుండి విడుదలయ్యాను. (63)

శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున యక్షయుద్ధపర్వమను ఉపపర్వమున కుబేరదర్శనమను నూట అరువది ఒకటవ అధ్యాయము. (161)