వైశంపాయనుడు అన్నాడు - పిమ్మట భీమసేనుడు జరాసంధుని వధపై పూర్తిగా బుద్ధిని నిలిపి యదునందనుడైన శ్రీకృష్ణునితో పలికాడు. (1)

యదుశార్దూలా! ఇతడు మొలకు బిగించిన వస్త్రకారణంగా ఈ పాపాత్ముని ప్రాణాలు హరించాలని నాకు తోచటం లేదు. (2)

ఇట్లు పలికిన భీముని పురుషోత్తముడైన శ్రీకృష్ణుడు జరాసంధుని వధకు ఉత్తేజపరుస్తూ ఇలా అన్నాడు. (3)

నీవు సర్వోత్కృష్టుడవైన దేవతవు. పైగా వాయుబలంతో కూడి ఉన్నావు. ఆ బలాన్ని అంతటిని జరాసంధునిపై మా ఎదుట ఈ రోజున చూపు. (4)

ఈ మహారథుడు, దుర్బుద్ధి గల జరాసంధుడు నీ చేతులతోనే చంపతగినఆడు. ఈ మాటలు నాకు ఆకాశంలో వినిపించాయి. బలరాముని ద్వారా జరాసంధ వధకు అనుజ్ఞ చేయబడి, బలం ఇవ్వబడింది.

ఈ కారణంగా గొప్ప పర్వతమైన గోమంతంపై ఇతడు విడువబడినాడు. బలదేవుని చేత చిక్కిన జరాసంధుడు తప్ప వేరొకడు బయటపడలేదు.

గొప్పబాహువులు గల భీమసేనా! నిన్ను విడచి ఇతని మృత్యువు వేరొకని చేతిలో లేదు. వాయువును తలచుకొని ఈ జరాసంధుని చంపు.

శత్రుసంహారి భీముడు జనార్దనుని మాటలు విని గొప్పబలం తెచ్చుకొని జరాసంధుని ఆకాశంలో ఎత్తి గిరగిరా త్రిప్పాడు. (5)

జరాసంధుని చంపటానికి శ్రీకృష్ణుడు భీమసేనుని వైపు చూచి ఒకరకపు గడ్డిని తీసికొని రెండుగా చీల్చాడు. విసరివేశాడు. ఇదే జరాసంధుని వధకు సంకేతం .

వందసార్లు గిరిగిరా త్రిప్పు భీముడు భూమిపైకి వేసి నడుమును విరచి పిండి చేసి సింహనాదాలు చేశాడు. (6)

అతని చేతిలో ఒక పాదంపై పాదం పెట్టి మహాబలుడు భీముడు జరాసంధుని శరీరాన్ని రెండుగా చేశాడు. (7)

తిరిగి ఆ రెండు శరీరభాగాలు ఏకమై ప్రతాపవంతుడు జరాసంధుడు భీమునితో బాహుయుద్ధం చేశాడు. వారిమధ్య అత్యంతం భయంకరమైన దొమ్మియుద్ధం చూసేవారికి ఒళ్ళు గుగుర్పాటు చెందేటట్లు, సర్వలోకాలు నాశనమయ్యేట్లు జరిగింది. తిరిగి శ్రీకృష్ణుడు తృణవిశేషాన్ని గ్రహించి రెండుగా చీల్చి జరాసంధవధకై విపరీతదిశలో పడవేశాడు. జరాసంధుని వధకిది రెండవ సంకేతం.

భీమసేనుడు అప్పుడు అది గ్రహించి జరాసంధుని ఒక కాలిపై పెట్టి రెండుగా చీల్చి విపరీతదిశలో పడవేశాడు.

ఆ సమయాన జరాసంధుని శరీరం నుండి మాంసం ముద్దలు బయటపడసాగాయి. ఆ శరీరం నుండి క్రొవ్వు, రక్తం, ఎముకలు, అన్నీ జారిపడ్డాయి. తల, శరీరం కూడ రెండుగా విడిపోయాయి.

ముద్దయిపోయిన జరాసంధుడు ఒకవైపు - సింహనాదాలు చేస్తున్న భీముడు ఒకవైపు - ఆ నాదం సర్వప్రాణులకు భయంకరమైంది. మగధనివాసులందరూ భయపడ్డారు. గర్భవంతుల గర్భాలు స్రవించాయి. ఈ ఉపద్రవాలకు భీమసేనుని సింహనాదం, జరాసంధుని చీత్కారాలే కారణం. (8,9)

మగధదేశీయులందరి భీమసేనుని సింహగర్జనలు విని "హిమవత్పర్వతం చీలిందా? భూమి రెండుగా చీలుతోందా" అని అనుకొన్నారు. (10)

శత్రువులను అవలీలగా చంపగల వారు ముగ్గురు నిద్రిస్తున్నవానివలె ఉన్న జరాసంధుని మృతశరీరాన్ని రాజద్వారం దగ్గర విడచి అక్కడ నుండి వెడలిపోయారు. (11)

శ్రీకృష్ణుడు జరాసంధుని రథాన్ని ధ్వజాలతో అలంకరించి భీమార్జునులను కూర్చుండబెట్టి కారాగారంలోని బంధువులందరినీ విడచిపెట్టాడు. (12)

రత్నభోగులైన రాజులందరు భయానికి దూరమై రత్నాలను అనుభవించదగిన శ్రీకృష్ణునికి కానుకలుగా రత్నాలను ఇచ్చారు. (13)

భగవంతుడు శ్రీకృష్ణుడు గాయపడక, శస్త్రాస్త్రాలు కల్గి ప్రకాశించాడు. శత్రువులను జయించి దివ్యరథాన్ని అధిరోహించి గిరివ్రజపురం నుండి రాజులతో కలిసి బయలుదేరాడు. (14)

ఆ రథంపేరు సోదర్యవంతం. ఇద్దరు మహారథులు ఒక్కసారే కూర్చుండి యుద్ధం చేయడానికి వీలైంది. శ్రీకృష్ణుడు ఆ సమయాన సారథి. ఆ రథం నుంచి మాటిమాటికి శత్రువులపై దాడి చేయటానికి అవకాశం ఉంది. చూడముచ్చటైన ఆ రథం శత్రువులెవరికీ జయింప వీలుకానిదై ఉంది. (15)

భీమార్జునులచే మహారథులతో శ్రీకృష్ణుడు సారథిగా ఉన్న ఆ రథం ధనుర్ధరులందరికీ ఎదిరింపశక్యం కానిది అయింది. ఇంద్రుడు, విష్ణువు ఇద్దరు ఒక్కసారి దానిపై కూర్చుంటే తారకామయమైన యుద్ధంలో సంచరిస్తున్నట్లు ప్రకాశిస్తోంది. (16 1/2)

ఆ రథమ్ పుటంవేసిన బంగారపు రంగులో ప్రకాశిస్తోంది. చిరుమువ్వల జాలర్లు వ్రేలాడుతున్నాయి. మేఘధ్వని వలె గబీరమైన సవ్వడి చేస్తోంది. శత్రువులను జయించి జయాన్ని ప్రసాదించగలిగినది. అలాంటి రథంపై వారిరువురితో శ్రీకృష్ణుడు బయలుదేరాడు. (17,18)

ఈ రథాన్ని అధిరోహించి ఇంద్రుడు తొమ్మిదిసార్లు తొంభైమంది చొప్పున రాక్షసులను సంహరించాడు. అటువంటి రథాన్ని పొంది ఆ పురుషశ్రేష్ఠులు మిక్కిలి ప్రసన్నులయ్యారు. (19)

ఆ ఇద్దరు సోదరులతో రథంపై కూర్చుండిన బాహుబలశాలి శ్రీకృష్ణుని చూచి మగధదేశవాసులంతా ఆశ్చర్యపోయారు. (20)

ఆ రథం వాయువేగం కల్గి దివ్యాశ్వాలతో కూడి ఉంది. శ్రీకృష్ణుడు ఆసీనుడైనందున మిక్కిలిగా ప్రకాశిస్తోంది. (21)

ఉత్తమరథంపై దేవనిర్మితధ్వజం ఎగురసాగింది. అది ఆధారం లేకనే తగులుకున్నట్లు మాత్రం ఉంది. ఇంద్రధనుస్సు కాంతితో వెలిగే ఆ రథం చాలా రంగులు కలిగి ఆ ధ్వజకాంతి యోజనం (ఎనిమిది మైళ్ళు) దూరం నుంచి గుర్తించేలా ఉంది. (22)

ఆ సమయాన శ్రీకృష్ణుడు గరుడుని తలచుకొన్నాడు. గరుడుడు క్షణంలో ప్రత్యక్షమయ్యాడు. ఆ రథంపై ఉన్న ధ్వజంలో చాలా భూతాలు వికృతగర్జనలు చేస్తూ కనిపించాయి. వాటి సమీపాన గరుడుడు రథారూఢుడయ్యాడు. అతనిద్వారా ఆ ధ్వజం పైకి ఎగురసాగింది. అది చైత్యవృక్షంలా ప్రకాశిస్తోంది. (23,24)

ఈ ఉత్తమధ్వజం వేయి కిరణాలతో వ్యాప్తమైన మధ్యాహ్నకాలపు సూర్యునివలె ప్రకాశిస్తూ తేజస్సు కలిగి ఉంది. ప్రాణులకు దానివైపు చూడటం కష్టంగా ఉంది. వృక్షాలతో అడ్డగింపబడక, శస్త్రాస్త్రాలకు లొంగనిదై ఉంది. ఆ ధ్వజం ఇప్పుడు మనుజుల కళ్ళకు కనపడసాగింది. (25,26)

మేఘసమధ్వని గల ఆ దివ్యరథంపై శ్రీకృష్ణుడు భీమార్జునులతో కూర్చుండి నగరం వెలుపలికి వెళ్ళాడు. (27)

ఇంద్రుని నుంచి రాజైన వసువు ఆ రథాన్ని పొందాడు. క్రమంగా అతని నుంచి బృహద్రథునికి, బృహద్రథుని నుంచి జరాసంధునికి చేరింది. (28)

యశోవంతుడు జనార్దనుడు, పుండరీకాక్షుడు గిరివ్రజం నుంచి బయటకు వచ్చి సమానప్రదేశంపై నిలబడ్డాడు. (29)

అక్కడ బ్రాహ్మణులు మొదలైన నాగరికులు శాస్త్రీయ విధానంతో సత్కరించారు. (30)

కారాగారం నుండి విడిపింపబడిన రాజులందరు శ్రీకృష్ణుని స్తోత్రపురస్సరంగా ఇలా స్తుతించారు. (31)

మహాభుజుడా! దేవకిని ఆనందపరచగల మీరు ప్రత్యక్షదైవమే. భీమసేనార్జునుల బలం మీవెంట ఉంది. మీరు చేసే ధర్మరక్షణ వలన మీరు నిజంగా ధర్మావతారులే. (32)

దుఃఖపంకంతో గూడిన ఘోరజరాసంధుడనే మడుగులో మునిగిపోయే రాజుల సంరక్షణకు మీరే సమర్థులు. (33)

అత్యంత భయంకరమయిన పర్వతగుహలో బందీలైన మేము దుఃఖంతో కాలం గడిపాము. కృష్ణా! మీరు మమ్ము ఈ ఆపద నుండి విడిపించి ఉజ్జ్వలమైన కీర్తిని పొందారు. (34)

మేం మీ పాదాలపై పడ్డాం. మీరు మమ్ము ఆజ్ఞాపించండి. మీకు మేం ఏ సేవైనా చేస్తాం. ఎంత చేయవీల్లేనిదైనా మేమంతా కలిసి పూర్తిచేస్తాం. (35)

గొప్ప మనస్సుతో శ్రీకృష్ణుడు వారిని ఊరడించి ఇలా పలికాడు. ధర్మరాజు రాజసూయయాగాన్ని చేయ సంకల్పించాడు. (36)

ధర్మాన్ని అవలంబించే అతడు చక్రవర్తి కావాలి అని అనుకొన్నాడు. మీరందరు ఆ యజ్ఞంలో అతనికి సహాయం చేయండి. (37)

అప్పుడు ప్రీతులైన వారందరు 'తథాస్తు' అని పలికి భగవానుని ఆజ్ఞను శిరసావహించారు. (38)

ఇంతేకాదు! దశార్హకులదీపకుడు శ్రీకృష్ణునికి రత్నాలను కానుకలుగా ఇచ్చారు. గోవిందుడు అతికష్టం మీద వారి యెడల దయతో వాటిని స్వీకరించాడు. (39)

జరాసంధుని కుమారుడు సహదేవుడు వినయంతో వాసుదేవుని పాదాలపై పడి శరణువేడాడు. (40)

అతని ఎదుట రత్నాల భారం ఉంది. అది తీసుకొని సహదేవుడు వినయంతో వాసుదేవుని పాదాలపై పడి శరణువేడాడు. (41)

సహదేవుడు అన్నాడు - పురుషసింహమా! జనార్దనా! నా తండ్రి మీపట్ల చేసిన అపరాధాన్ని మీ మనసులో ఉంచుకోవద్దు.

గోవిందా! నేను మీశరణు కోరాను. నాపై దయ చూపు. నేను నా తండ్రి దహనసంస్కారాలను మీరు అనుమతిస్తే చేస్తాను.

మీ నుండి, భీమసేనార్జునుల నుండి అనుజ్ఞపొంది నిర్భయుడనై యథేచ్ఛగా చరిస్తాను.

వైశంపాయనుడు పలికాడు - సహదేవుని విన్నపానికి వాసుదేవుడు మహారథులు భీమార్జునులు మిక్కిలి ప్రసన్నులయ్యారు.

నీవు నీతండ్రికి అంత్యేష్టి సంస్కారాన్ని ఆచరించు. శ్రీకృష్ణుని పాండవుల మాటలను విని శీఘ్రంగా నగరంలోకి మంత్రులతో కలిసి సహదేవుడు ప్రవేశించాడు. చితిని చందనపుకర్రలు, అగరు, వృద్ధి, వివిధ తైలాలు, నెయ్యి, సుగంధాలతో అలంకరించి దానిపై జరాసంధుని శవాన్ని ఉంచాడు. మండిపోయే అతని శరీరంపై అన్నివైపుల నుంచి పూలు, అక్షతలు చల్లారు.

శవదహనమైన తర్వాత సహదేవుడు తన సోదరునితో కలిసి జలాంజలి సమర్పించాడు. తండ్రికి శ్రాద్ధకర్మ ఆచరించి శ్రీకృష్ణుడన్న చోటికి వచ్చాడు. భీమసేనార్జునులకు, మాధవునికి వినమ్రుడై నమస్కరించి ఇలా విన్నవించుకొన్నాడు.

సహదేవుడు పలికాడు - ఈ గోవులు, మేకలు, గొఱ్ఱెలు, దున్నలు, రత్నరాశులు, ఏనుగులు, గుఱ్ఱాలు, పట్టుబట్టలు ధర్మజునికి అందజెయ్యి. ఇంకను నీవు కోరినట్లు చేస్తాను.

భయపీడితుడైన సహదేవునికి శ్రీకృష్ణుడు అభయమిచ్చి అతడిచ్చిన గొప్పరత్నాలన్నింటిని శ్రీకృష్ణుడు తీసుకొన్నాడు. (42)

సంతోషంతో శ్రీకృష్ణుడు జరాసంధపుత్రుడైన సహదేవుని పట్టాభిషిక్తుని చేశాడు. స్నేహితుడుగా మన్నించాడు. భీమార్జునులచే అతడు సత్కరింపబడినాడు. (43)

మహాత్ముల ఆజ్ఞగైకొని తేజస్వి అయిన జరాసంధ కుమారుడు పట్టాభిషిక్తుడై తన బార్హద్రథపురంలోకి ప్రవేశించాడు. (44)

పురుషోత్తముడైన కృష్ణుడు ఆ కానుకలను తీసికొని రత్నశోభచే సంపన్నుడై భీమసేనార్జునులతో బయలుదేరాడు. (45)

పాండవులతో కలిసి శ్రీకృష్ణుడు ఇంద్రప్రస్థనగరానికి చేరి ధర్మరాజును ఆనందపరుస్తూ మాట్లాడాడు. (46)

మన అదృష్టం వల్ల భీమునిచే జరాసంధుడు చంపబడినాడు. రాజులందరు కారాగారం నుండి విముక్తులయ్యారు. (47)

భీమసేనార్జునులు భాగ్యవశంచే క్షేమంగా ఉన్నారు. వీరు పీడలు, గాయాలు లేకుండా తిరిగి ఈ నగరాన్ని చేరారు. (48)

యుధిష్ఠిరుడు శ్రీకృష్ణుని తగినట్లుగా పూజించి, సంతసించి, వారందరినీ విడివిడిగా కౌగిలించుకొన్నాడు. (49)

జరాసంధమరణానంతరం ఇరువురు సోదరులు సాధించిన విజయంతో యుధిష్ఠిరుడు అజాతశత్రువై సోదరులతో కలిసి ఆనందంలో మునిగాడు. (50)

సంతోషించిన ధర్మరాజు జనార్దనునితో ఇలా అన్నాడు.

యుధిష్ఠిరుడు పలికాడు - నీ సహాయం వల్ల భీమసేనుడు బలాభిమానంచే ఉన్మత్తుడైన జరాసంధుని పడగొట్టాడు.

ఇప్పుడు నిశ్చింతంగా యజ్ఞాలలో శ్రేష్ఠమయిన రాజసూయాన్ని పూర్తిచేస్తాను. నీ బుద్ధిబలంతో అది నాకు సాధ్యమై యాగం చేయటానికి అర్హుడను అయ్యాను.

ఈ యుద్ధంతో భూమండలంపై నీ కీర్తి విస్తరించింది. జరాసంధునివధ వల్ల నీకు అపరిమితాలైన సంపదలు దక్కాయి.

వైశంపాయనుడు పలికాడు - ధర్మజుడు ఇలా పలికి ఆ దివ్యరథాన్ని శ్రీకృష్ణునికి సమర్పించాడు. అది తీసుకొని గోవిందుడు మిక్కిలి ప్రసన్నత పొందాడు. అర్జునితో దానిపై కూర్చుండి ఆనందాన్ని అనుభవించాడు. ధర్మరాజుచే సత్కరింపబడి ఆ కానుకను గైకొని అంతులేని ఆనందాన్ని పొందాడు.

వారి వయోభేదాన్ని బట్టి యుధిష్ఠిరుడు సోదరులతో కూడి వారినందరినీ కలిశాడు. సత్కరిమ్చి, పూజించి ఆ రాజులందరినీ వారి రాజ్యాలకు వెళ్ళమని ఆజ్ఞాపించాడు. (51)

యుధిష్ఠిరుని ఆజ్ఞానుసారం వారు ఆనందింది శీఘ్రంగా తమ వాహనాల పై వారివారి నగరాలకు చేరారు. (52)

ఈ విధంగా పురుషశ్రేష్ఠుడు, బుధ్ధిశాలి అయిన శ్రీకృష్ణుడు పాండవులచే తన శత్రువైన జరాసంధుని చంపించాడు. (53)

శత్రువులను నాశనంచేసే శ్రీకృష్ణుడు తన తెలివితేటలతో జరాసంధుని చంపించి ధర్మరాజు, కుంతి, ద్రౌపదుల ఆజ్ఞగైకొని సుభద్ర, భీముడు, అర్జునుడు, కవలలు నకులసహదేవులు, ధౌమ్యుని వీడ్కొని మనోవేగం కల ఆ దివ్యరథంలో దిశల్ని ప్రతిధ్వనింపజేస్తూ ధర్మరాజును వీడి ద్వారకకు బయలుదేరాడు. (54-56)

తరువాత యుధిష్ఠిరుడు ఆదిగా గల పాండవులు శ్రీకృష్ణునికి ప్రదక్షిణం చేసి నమస్కారాలు చేశారు. (57)

రాజులందరికీ అభయమిచ్చి, గొప్ప విజయాన్ని సాధించి దేవకినందనుడూ, పూజ్యుడూ అయిన శ్రీకృష్ణుడు వెళ్లాడు. కీర్తి నలువైపులా వ్యాపించగా పాండవులు ద్రౌపదికి ఎక్కువ ఆనందాన్ని కలిగించారు. (58,59)

ఆ కాలానికి తగిన ధర్మ, అర్థ, కామ సిద్ధి కొరకైన అన్ని పనులను ధర్మరాజు ధర్మబద్ధంగా చేశాడు. ప్రజారక్షణం కోసం ధర్మోపదేశాన్ని చేయసాగాడు. (60)

ఇది శ్రీమహాభారతమున సభాపర్వమున జరాసంధవధపర్వమను ఉపపర్వమున జరాసంధుని వధ అను ఇరువది నాలుగవ అధ్యాయము. (24)