నారదుడిలా అన్నాడు - నాయనా! భారతా! ఇప్పుడు బ్రహ్మసభను గురించి చెపుతాను విను. "ఇది ఇటువంటి" దని చెప్పటానికి వీలుకానిది ఆ బ్రహ్మసభ. (1)

ధర్మరాజా! పూర్వం సత్యయుగంలో సూర్యభగవానుడు బ్రహ్మసభను సందర్శించి, మరల మనుష్యలోకాన్ని చూడాలని అనాయాసంగా బ్రహ్మసభను గురించి ఉన్నదున్నట్టు నాకు వివరంగా చెప్పాడు. (2,3)

భరతర్షభా! ఆ బ్రహ్మసభ కొలతలకందనిది. దివ్యమయినది. బ్రహ్మసంకల్పం నుండి పుట్టినది. సమస్తప్రాణుల మనస్సులను రంజింపజేయగల దాని ప్రభావం వర్ణింపనలవి కానిది. (4)

పాండవశ్రేష్ఠా! సూర్యభగవానుని నుండి ఆ బ్రహ్మసభ గొప్పతనాన్ని విని నేను దానిని చూడగోరి సూర్యునితో ఇలా అన్నాను. (5)

స్వామీ! కిరణాధిపతీ! నేను ఆ బ్రహ్మసభను చూడగోరుతున్నాను. ఉత్తమమూ, పాపనాశనమూ అయిన ఆ సభను ఏ తపస్సుతో, ఏ పుణ్యకర్మలతో, ఏ ఓషధి ప్రభావంతో చూడగలనో చెప్పు. ఆ సభను సందర్శించగల ఉపాయాన్ని నాకు తెలుపు. (6,7)

భరతశ్రేష్ఠా! సహస్రకిరణాలు గల ఆ సూర్యుడు నా మాట విని "నీవు ఏకాగ్రచిత్తుడవై వేయి సంవత్సరాలు ఆచరింపవలసిన బ్రహ్మవ్రతాన్ని చేయి" అని సూచించాడు. అప్పుడు నేను హిమాలయశిఖరాలపై ఆ మహావ్రతాన్ని ప్రారంభించాను. (8,9)

ఆ తపస్సు ముగిసిన తరువాత పాపరహితుడు, పరాక్రమశాలి అయిన సూర్యభగవానుడు అనాయాసంగా నన్ను బ్రహ్మసభకు కొనిపోయాడు. (10)

రాజా! ఆ సభ ఇటువంటిదని తేల్చి చెప్పటానికి వీలుకానిది. క్షణకాలంలోనే మాటలకందనంతగా రూపాన్ని మార్చుకొనగలది. (11)

భారతా! దానికొలతలు కానీ, దాని స్వరూపం కానీ నేనెరుగను. ఇంతకు ముందెప్పుడూ నేను అటువంటి రూపాన్ని చూచి ఉండలేదు. (12)

రాజా! ఆ సభ ఎప్పుడూ మంచిసుఖాన్ని ఇస్తుంది. మరీ చల్లగా ఉండదు. మరీ వెచ్చగాను ఉండదు. ఆ సభలోనికి చేరిన తర్వాత ఆకలి దప్పులుండవు. (13)

అత్యంతమూ ప్రకాశించే వివిధమణులతో ఆ సభ నిర్మింపబడింది. దానికి ఆధారస్తంభాలుండవు. అదెప్పుడూ పాతబడినట్టుండదు. నిత్యనూతన మది. (14)

అనంతకాంతులతో వెలిగే నానావిధదివ్యపదార్థాలతో స్వయంగానే చంద్రుని, సూర్యునీ, అగ్నినీ మించి ప్రకాశిస్తుంది. స్వర్గాన్ని మించి ఉన్నతమై సూర్యుని తిరస్కరిస్తూ అది ప్రకాశిస్తుంది. (15,16)

రాజా! ఆ సభలో సర్వలోకపితామహుడు బ్రహ్మ దేవమాయతో సమస్తలోకాలనూ సృష్టిస్తూ తాను మాత్రం ఎప్పుడూ ఒంటరిగా ఉంటాడు. (17)

ప్రజాపతులందరూ ఆయనను సేవిస్తుంటారు. దక్షుడు, ప్రచేతుడు, పులహుడు, మరీచి, కశ్యపుడు (18)

భృగువు, అత్రి, వసిష్ఠుడు, గౌతముడు, అంగిరుడు, పులస్త్యుడు, క్రతువు, ప్రహ్లాదుడు, కర్దముడు... (19)

అథర్వాంగిరసుడు, సూర్యకిరణాలను త్రాగే వాలఖిల్యులు, మనస్సు, అంతరిక్షమ్, విద్య, వాయువు, తేజస్సు, జలం, పృథ్వి, శబ్దం, స్పర్శ, రూపం, రసం, గంధం, ప్రకృతి, వికృతి, ఇతర సృష్టిహేతువులు - వీటి కన్నిటికి అదిష్ఠానమైన దేవతలు...... (20,21)

మహాతేజస్వి అగస్త్యుడు, శక్తిశాలి మార్కండేయుడు, జమదగ్ని, భరద్వాజుడు, సంవర్తనుడు, చ్యవనుడు... (22)

మహాత్ముడు దుర్వాసుడు, ధర్మాత్ముడు ఋష్యశృంగుడు, మహాతపస్వి యోగాచార్యుడు పూజనీయుడు అయిన సనత్కుమారుడు. (23)

అసితుడు, దేవలుడు, తత్త్వజ్ఞాని ఐన జైగీషవ్యుడు, శత్రుజేత అయిన ఋషభుడు, పరాక్రమశాలి అయిన మణి....... (24)

అష్టాంగసహితమై మూర్తిమంతమైన ఆయుర్వేదం, నక్షత్రగణాలతో కూడి చంద్రుడు, కిరణమాలి అయిన సూర్యుడు..... (25)

వాయువులు, క్రతువులు, సంకల్పం, ప్రాణమ్ - వీరేకాక మహావ్రతపరాయణులయి రూపధారులయిన మహాత్ములెందరో బ్రహ్మను సేవిస్తుంటారు. (26 1/2)

అర్థం, ధర్మమ్, కామం, హర్షం, ద్వేషం, తపస్సు, దమం - ఇవి కూడా రూపాన్ని ధరించి బ్రహ్మను సేవిస్తాయు. (27)

గంధర్వాప్సరసల గణాలు ఇరవై కలిసి బ్రహ్మసభకు వస్తాయి. మరొక ఏడు గణాలకు చెందిన గంధర్వులు అక్కడ చేరుతారు. సమస్తలోకపాలకులు, శుక్రుడు, బృహస్పతి, బుధుడు, కుజుడు, శని, రాహువు, కేతువు-ఈ గ్రహాలు......... (28,29)

సామగానమంత్రాలు, రథంతరసామ, హరిమంతుడు, వసుమంతుడు, ఇంద్రునితో సహా ద్వాదశాదిత్యులు, జంటలుగా వ్యవహరింపబడిన అగ్నిష్టోమాది దేవతలు. (30)

ధర్మరాజా! మరుత్తులు, విశ్వకర్మ, వసువులు, సమస్త పితృగణాలు, హవిస్సులు....... (31)

ఋగ్వేదం, సామవేదం, యజుర్వేదం, అథర్వవేదం, సర్వశాస్త్రాలు....... (32)

ఇతిహాసాలు, ఉపవేదాలు, వేదామ్గాలు అన్నీ-ఆయుర్వేదం, ధనుర్వేదం, గాంధర్వవేదం, అర్థశాస్త్రం. వేదాంగాలు, గ్రహాలు, యజ్ఞాలు, సోమం, సమస్తదేవతలు....... (33)

సావిత్రి, దుర్గ; అకార, ఉకార, మకార, అర్థమాత్రా, నాద బిందు, శక్తులు, (ప్రణవం యొక్క సప్తరూపాలు/ఏడురకాలయిన వాణి), మేధ, ధృతి, శ్రుతి, ప్రజ్ఞ, బుద్ధి, కీర్తి, క్షమ........ (34)

రాజా! సామగానాలు, స్తుతిగీతాలు, వివిధగాథలు, తర్కంతో కూడిన భాష్యాలు, వివిధనాటకాలు, కావ్యాలు, కథలు, ఆఖ్యాయికలు, కారికలు ఇవన్నీ రూపాన్ని ధరించి అక్కడ ఉంటాయి.

అదేరీతిగా గురుపూజచేసిన పుణ్యపురుషులెందరో అక్కడుంటారు. (35,36)

భారతా! క్షణాలు, లవాలు, ముహూర్తాలు, దివారాత్రాలు, పక్షాలు, నెలలు, ఋతువులు........ (37)

ధర్మజా! సంవత్సరాలు, పంచయుగాలు; నాలుగు విధాలయిన అహోరాత్రులు, మానవ, పితృ, దేవతా, బ్రహ్మప్రమాణాలు - అహోరాత్రులు నాఖుగు విధాలు నిత్య, దివ్య, అక్షయ, అవ్యయరూపమైన కాలచక్రం, ధర్మచక్రం రూపాన్ని ధరించి నిత్యమూ బ్రహ్మను ఉపాసిస్తాయి. (38 1/2)

అదితి, దితి, దనువు, సురస, వినత, ఇర, కాళిక, సురభి, సరమ, గౌతమి, ప్రభ, కద్రువ, దేవమాతలు, రుద్రాణి, శ్రీ, లక్ష్మి, భద్ర, అపర, షష్ఠి, పృథ్వి, గంగానది, లజ్జ, స్వాహ, కీర్తి, సురాదేవి, శచి, షష్టి, అరుంధతి, సంవృత్తి, ఆశ, నియతి, సృష్టిదేవి, రతి, ఇతరదేవతలు కూడా ప్రజాపతిని ఉపాసిస్తారు. (39-43)

ఆదిత్యులు, వసువులు, రుద్రులు, మరుత్తులు, అశ్వినులు, విశ్వేదేవులు, సాధ్యులు, మనోవేగం గల పితరులు బ్రహ్మను సేవిస్తుంటారు. (44)

పురుషశ్రేష్ఠా! పితృగణాలు ఏడుంటాయి. వాటిలో నాలుగు రూపం గలవి. మూడు రూపం లేనివి. (45)

భారతా! లోకవిఖ్యాతులై, స్వర్గలోకసంచారం గల వైరాజులు, అగ్నిష్వాత్తులు, సోమపులు, గార్హపత్యులు ఈ నాలుగు పితృగణాలు రూపం గలవి. ఏకశృంగులు, చతుర్వేదులు, కళలు ఈ మూడు పితృగణాలు రూపం లేనివి. ఈ పితృగణాలు ఏడు నాల్గువర్ణాలలో పూజింపబడతాయి. రాజా! ముందు ఈ పితృగణాలు తృప్తిపడితే సోమదేవత తృప్తి పొందుతుంది. ఈ సప్తగణాలకు చెందిన పితరులు బ్రహ్మసన్నిధిలో నిలిచి తేజోమూర్తి అయిన బ్రహ్మను పరమానందంగా ఉపాసిస్తారు. (46-48)

రాక్షసులు, పిశాచులు, దానవులు, గుహ్యకులు, నాగులు, సుపర్ణలు, పశువులు బ్రహ్మను ఉపాసిస్తారు. స్థావరజంగమాత్మకాలైన మహాభూతాలు, దేవేంద్రుడు, వరుణుడు, కుబేరుడు, యముడు, పార్వతితో సహా శివుడు ఎప్పుడూ బ్రహ్మ దగ్గరకు వెళ్తుంటారు. (49-51)

రాజేంద్రా! కార్తికేయుడు కూడా సదా బ్రహ్మను సేవిస్తాడు. నారాయణదేవుడు, దేవర్షులు, వాలఖిల్యమునులు, యోనిజులు, అయోనిజులు అయిన ఇతరమహర్షులు ఆ సభలో బ్రహ్మనారాధిస్తారు. (52 1/2)

రాజా! త్రిలోకాలలో స్థావరజంగమాత్మాకమైన సమస్తాన్ని నేను ఆ బ్రహ్మసభలో చూశానని తెలుసుకో. (53 1/2)

ధర్మజా! ఊర్ధ్వరేతస్కులయిన పద్దెనిమిది వేలమంది మునులు ఆ సభలో ఉంటారు. (54)

ఆ మహర్షులు, దేవతలందరూ అక్కడ స్వేచ్ఛగా బ్రహ్మను సందర్శించి తలవాల్చి నమస్కరించి వచ్చిన దారినే తిరిగి వెళతారు. (55)

సర్వప్రాణుల యందు దయగలవాడు, ధీమంతుడు అయిన సర్వలోకపితామహుడు తన దగ్గరకు అతిథులుగా వచ్చిన దేవతలను, దానవులను, నాగులను, ద్విజులను, యజ్ఞస్వరూపులను, సుపర్ణులను, కాలేయులను, గంధర్వులను, అచ్చరలను తగినరీతిగా అనుగ్రహిస్తాడు. (56,57)

రాజా! విశ్వరూపుడు, అమితకాంతివంతుడు అయిన బ్రహ్మ వారిని అనుగ్రహించి, అనునయించి, గౌరవించి, కోరికను తీర్చి భోగవిశేషాలను అందిస్తాడు. (58)

భారతా! ఆవిధంగా ఆ బ్రహ్మసభ వచ్చేపోయే వారితో కోలాహలంగా కనిపిస్తూ సుఖప్రదమై ఉంటుంది. (59)

రాజోత్తమా! ఆ బ్రహ్మసభ సమస్తతేజస్సులూ గలది, దివ్యమైనది, బ్రహ్మర్షిగణసేవితమైనది. పాపరహితమై శమసంపత్తితో విరాజిల్లుతుంది. అటువంటి సభను నేను చూశాను. మానవలోకంలో నీ ఈ సభ దుర్లభమైనట్లు సమస్తలోకంలోనూ బ్రహ్మసభ దుర్లభమైనది. (60,61)

భారతా! ఈ సభలనన్నింటినీ నేను గతంలో దేవలోకంలో చుశాను. మానవలోకంలో నీ ఈ సభయే సర్వశ్రేష్ఠమయినది. (62)

ఇది శ్రీమహాభారతమున సభాపర్వమున లోకపాల సభాఖ్యానపర్వమను ఉపపర్వమున బ్రహ్మసభావర్ణనమను పదకొండవ అధ్యాయము. (11)