నారదుడు అన్నాడు - యుధిష్ఠిరా! ఈ వృత్తాంతం ఎలా జరిగిందో విస్తరంగా వినిపిస్తాను. సోదర సహితుడవై విను. (1)

ప్రాచీనకాలాన హిరణ్యకశిపుని వంశంలో నికుంభుడు అనే పేరు గల మహారాక్షసుడు పుట్టాడు. అతడు మిక్కిలి బలవంతుడు. తేజస్వి. (2)

అతనికి మహాపరాక్రమం, బలం గల ఇద్దరు కొడుకులు పుట్టారు. సుందోపసుందులను పేర్లు గల వారిరువురు క్రూరమనస్కులు, భయంకరమైనవారు. (3)

వారిరువురు ఒకే నిశ్చయంతో, ఒకే పనిని ఆచరిస్తారు. వారికి సుఖం, దుఃఖం వేరుగా లేవు. ఎల్లప్పుడు కలిసే ఉంటారు. (4)

ఒకరిని విడిచి ఒకరు ఉండలేరు. ఒకరు లేకుండా వేరొకరితో మాట్లాడరు. ఒకరికొరకు ఒకరు ప్రియం ఆచరిస్తారు. తీయనిమాటలు మాట్లాడుతారు కూడ. (5)

ఒకే శీలం, ఆచరణ కల వారి జీవాత్మ రెండుగా విడిపోయి ఇద్దరైనారు. వారు మహాపరాక్రమవంతులుగా ఎదిగారు. ఒకే నిశ్చయంతో కార్యాలను ఆచరించారు. (6)

ముల్లోకాలు జయించాలని సంకల్పించి, దీక్ష వహించి, వింధ్యపర్వతం చేరి, వారిద్దరు తపస్సు ఆచరించారు. (7)

క్షుత్పిపాసలతో అలసి, శిరసుపై జటలు, శరీరంపై నారబట్టలు ధరించి వారిద్దరు తపస్సు చేశారు. (8)

మాలిన్యంతో నిండిన అవయవాలతో వారు వాయుభక్షకులయ్యారు. తమ శరీరమాంసాన్ని అగ్నికి ఆహుతి చేసి బొటనవ్రేలిపై నిలబడి, చేతులుపైకెత్తి కనురెప్ప వేయక చాలాకాలం నియమంతో తపస్సు చేశారు. (9)

వారి తపస్సుకి చాలాకాలం వేడెక్కి వింధ్యపర్వతం పొగలు చిమ్మింది. అది చాల అద్భుతమైన విషయం. (10)

వారి తీవ్రమైన తపస్సు చూచి దేవతలు మిక్కిలి భయపడ్డారు. వారి తపస్సును భగ్నం చేయటానికి ఎన్నో విఘ్నాలను కల్పించారు. (11)

దేవతలందరు వారిరువురిని స్త్రీలతో, రత్నాలతో మాటిమాటికీ ప్రలోభపెట్టారు. కాని వారు తమతపస్సు విడువలేదు. (12)

వారిపై దేవతలు మాయను ప్రయోగించారు. మాయచే కల్పింపబడిన సోదరీగణం, తల్లులు, భార్యలు, ఆత్మీయులు భయంతో పరుగులిడుతూ వచ్చారు. వారిని శూలధారి అయిన రాక్షసుడొకడు తరుముతూ భూమిపై దొర్లింపసాగాడు. వారి ఆభరణాలు, వస్త్రాలు జారిపోయాయి. వారందరు కలిసి వారిరువురికి నమస్కరించి రక్షించమని వేడుకున్నారు. వారు, ఈ రోదనలు విన్నా వ్రతధారులైన కారణంగా తపమును విడలేదు. వ్రత భంగం చేయలేదు. (13-15)

ఇద్దరిలో ఒక్కరైనా కలతచెందకపొవటం వలన, బాధపడకపోవటం వలన, అందరూ అక్కడికక్కడే మాయం అయ్యారు. (16)

లోకహితాన్ని కోరే బ్రహ్మ ప్రత్యక్షమై వారిని వరాలు కోరుకోమన్నారు. (17)

దృఢవిక్రములయిన ఆ సోదరులిరువురు తమ ఎదుట నిలిచిన బ్రహ్మను చూచి చేతులు జోడించి ఒక్కసారిగా "భగవానుడా! మీరు మా తపస్సుకు ప్రసన్నులైతే మమ్ములను మాయావేత్తలనుగా అస్త్రశస్త్రవిశారదులు, బలవంతులనుగా, కామరూపులనుగా అమరులనుగా చేయండి" అన్నారు. (18-20)

బ్రహ్మ అన్నాడు - అమరత్వం తప్ప మిగిలిన మీ కోరికలన్నీ తీరుతాయి. మీరు దేవతలతో సమానంగా మృత్యువిధానం వేరొకలా కోరండి. (21)

ముల్లోకాలకు ప్రభువులు కావాలని మీరు తపస్సు చేశారు. మీ సంకల్పం అమరత్వం కాదు. కావున మీరు అమరులు కాలేరు. (22)

దైత్యశ్రేష్ఠులారా! త్రైలోక్యవిజయమ్ కొరకు మీరు తపస్సు ఆచరించారు. మీ అమరత్వసిద్ధిని నేను ఈయలేను. (23)

సుందోపసుందులు పలికారు - పితామహా! మాలో మేము తప్ప ఇతరులు ముల్లోకాల్లో ఎవరూ మమ్ము చంపలేనట్లు వరాన్ని ఇమ్ము. (24)

బ్రహ్మ అన్నాడు - మి ప్రార్థననకు అనుగుణంగా మీలో పరస్పరం కలహం ఏర్పడగా మరణమ్ కలిగేటట్లు వరమిస్తున్నాను. ఏదో ఒక రూపంలో మృత్యువు కలుగుతుంది. (25)

నారదుడు అన్నాడు - యుధిష్ఠిరా! అప్పుడు వారిద్దరికి ఇలా వరాన్ని ఇచ్చి, తపస్సు నుంచి మరల్చి, పితామహుడు తనలోకానికి చేరాడు. (26)

ఆ సోదరులిద్దరూ బ్రహ్మనుంచి వరాన్ని పొంది ముల్లోకాలకు అవధ్యులై తమ భవనాలకు సంతోషంగా వెళ్ళారు. (27)

వరాలు పొంది కృతకృత్యులై తిరిగి వచ్చిన అభిమానవంతులైన వారిరువురుని చూచి స్నేహితులు మిక్కిలి సంతోషించారు. (28)

వారిరువురు జడలను తొలగించి కిరీటాలు ధరించారు. విలువ గల ఆభరణాలు, వస్త్రాలు ధరించి కాలంకాని కాలంలో వచ్చిన వెన్నెల శోభలను స్థిరం చేశారు. వారి స్నేహితులందరు సంతోషంలో మునిగిపోయారు. (29,30)

ప్రతిగృహంలోను తినండి, అనుభవించండి, క్రీడించండి, పాడండి, త్రాగండి, కొల్లగొట్టండి అనే మాటలే వినిపింపచేశారు. (31)

అక్కడక్కడ తాళధ్వనులు మ్రోగిస్తూ ఆ దైత్యుల నగరం హర్షంలో, ఆనందంలో మునిగిపోయింది. (32)

కామరూపాలు దాల్చి రాక్షసులిరువురు క్రీడిస్తూ చాలా సంవత్సరాలు గడిచినా వారికి తెలియకుండా పోయింది. ఒక్కరోజే గడిచినట్లు వారు భావించారు. (33)

ఇది శ్రీమహాభారతమున ఆదిపర్వమున విదురాగమన రాజ్యలంభపర్వమను ఉపపర్వమున సుందోపసుందోపాఖ్యానము అను రెండు వందల ఎనిమిదవ అధ్యాయము. (208)