ధృతరాష్ట్రుడిట్లన్నాడు. ఆ అర్జునుడు చిన్నప్పటి నుండీ క్షత్రియతేజస్సు కల బ్రహ్మచారి. నేనెంత కాదంటున్నా వినిపించుకోక మందబుద్ధులైన నాకొడుకులు వానితో యుద్ధానికి సిద్ధపడుతున్నారు. (1)

దుర్యోధనా! యుద్ధం నుండి వెనుదిరుగు - ఎట్టి పరిస్థితుల్లోను యుద్ధాన్ని మంచిదిగా చెప్పరు. (2)

నీవూ, నీ సోదర మంత్రులూ బ్రతకటానికి ఈ రాజ్యంలో సగం చాలును. శత్రుమర్దనా! పాండవులకు తగినంత భూమి నియ్యి! (3)

కురువంశంలోని వారంతా ఇదే ధర్మ సమ్మతమయిన పద్ధతి అనుకుంటున్నారు. మహాత్ములయిన పాండు పుత్రులతో నీవు ప్రశాంతినే కోరుకోవాలి. ఇదే ధర్మం. (4)

అయ్యో! పుత్రా! నీ సేననే చూడు. నీ అభావమే కలిగింది. (నీవు లేవు) అజ్ఞానంతో నీవు దాన్ని తెలుసుకోలేక పోతున్నావు. (5)

నేనయితే యుద్ధం కోరటం లేదు. అలాగే బాహ్లికుడూ, భీష్ముడూ, ద్రోణుడూ, అశ్వత్థామ, సంజయుడు, సోమదత్తుడు, శల్యుడు, కృపుడు, సత్యవ్రతుడయిన పురుమిత్రుడు, జయుడు, భూరిశ్రవుడూ కూడా యుద్ధం కోరుకోవటం లేదు. (6,7)

శత్రు పీడితులయినపుడు కురువంశీయులను ఆదుకొనే వారు కూడా యుద్ధం కోరుకోవటం లేదు. నాయనా! అదే నీవూ ఇష్టపడాలి. (8)

నీవు ఇష్టపడి ఈ పని చేయటం లేదు. నీచేత చేయిస్తున్నవాడు కర్ణుడు. ఇంకా దుశ్శాసనుడు, పాపాత్ముడయిన శకుని నిన్ను ప్రేరేపిస్తున్నారు. (9)

అపుడు దుర్యోధనుడు ఇట్లు అన్నాడు. నేను నీమీద కాని, ద్రోణుడు, అశ్వత్థామ, సంజయుడు, భీష్ముడు, కాంభీజరాజు(సుదక్షిణుడు) కృపుడూ, బాహ్లికుడు, సత్యవ్రతుడయిన పురుమిత్రుడు, భూరిశ్రవుడు - వీరిమీదకాని భారం పెట్టి పిలవలేదు. (10,11)

తండ్రీ! నేనూ, కర్ణుడు(ఇద్దరమూ) యుద్ధం అనే యజ్ఞం ప్రారంభించాము. ధర్మరాజును యజ్ఞపశువుగా చేసి దీక్ష వహించాము. (12)

ఈ రణ యజ్ఞంలో వేదిక రథం ; స్రువం కత్తి, స్రుక్కు గద; యాగశాల కవచం, చాథుర్హోత్రం నాగుర్రాలు నిర్వహిస్తాయి.(నలుగురు హోతలు - ఋత్విక్కులు చేసే పని చాతుర్హోత్రం) దర్భలు శూరులు, హోమద్రవ్యం కీర్తియే. (13)

రాజా! ఆత్మయజ్ఞంతో యుద్ధరంగంలో యముని అర్చింది, శత్రుసంహారం చేసి, జయలక్ష్మితో కూడి వస్తాము. (14)

తండ్రీ! నేనూ, కర్ణుడూ, దుశ్శాసనుడూ ముగ్గురమూ యుద్ధంలో పాండవులను చంపగలం. (15)

పాండవులను చంపి నేనే ఈ భూమిని పాలిస్తాను. లేదా పాండవులు నన్ను చంపి ఈ భూమిని అనుభవిస్తారు. (16)

రాజ్యచ్యుతి ఎరుగని మహారాజా! నా జీవితాన్ని, రాజ్యాన్ని, ధనాన్ని, సర్వమూ విడుస్తాను కాని పాండవులతో కలిసి మాత్రం ఎన్నడూ జీవించను. (17)

ఆర్యా! వాడి సూదిమొన మోపినంత భూముకూడా పాండవులకు విడిచిపెట్టను. (18)

వెంటనే ధృతరాష్ట్రుడు ఇలా మొదలుపెట్టాడు. నేను ఈ దుర్యోధనుని వదిలేశాను. కాని యముని ఇంట్లోకి వెళ్లే యీ మందబుద్ధి వెనుక పడిపోతున్న మీకోసం ఏడుస్తున్నాను. (19)

యోధశ్రేష్ఠులైన పాండవులు కౌరవసేనలో ప్రవేశించి పులుల లాగా బలిష్ఠులను ఏరి చంపుతారు. (20)

దీర్ఘభుజుడైన సాత్యకికి చిక్కి భరతసేన నీచుడి వశమయిన సాధ్విలాగా చెదిరిపోయినట్లు నాకు వ్యతిరేకంగా భాసిస్తోంది. (21)

సాత్యకి అర్జునుని బలాన్ని పూరిస్తూ విత్తనాలు చల్లినట్లు యుద్ధంలో నిలిచి బాణాలు చల్లుతాడు. (22)

సేనకు అగ్రభాగాన యుద్ధం చేసే వీరులకు భీముడు నిర్భయంగా ప్రాకారంలా నిలుస్తాడు. అందరూ వానిని ఆశ్రయిస్తారు. (23)

భీముని గదాప్రహారాలకు దంతాలు విరిగి, కుంభస్థలాలు పగిలి, నెత్తురు కారుతూ నేలగూలిన ఏనుగులు పగిలి పడ్డ కొండలవలె కనపడితే అపుడు భీమునికి భయపడి నా మాట తలచుకొంటావు. (24,25)

భీముడు అగ్నిహోత్రుడిలా ప్రజ్వలించి సైన్యాన్ని, రథాలను, గుర్రాలను, ఏనుగులను దహించి ఉంటే ఆ దృశ్యం చూసి నా మాట తలచుకొంటావు. (26)

పాండవులతో శాంతి కోరకపోతే మీకు మహా భయం కలుగుతుంది. చివరకు భీముని గదతో చచ్చి శాంతిస్తారు. (27)

పెద్ద అడవి విరిగి పడినట్లు భీముని చేత నేలగూలిన కౌరవసేనను చూసి... అపుడు నామాట గుర్తు తెచ్చుకుంటావు. (28)

వైశంపాయనుడు ఇట్లా చెప్పాడు. ఆ రాజులందరి గురించి చెప్పి ధృతరాష్ట్రుడు మళ్లీ సంజయుని ఇలా అడిగాడు. (29)

ఇది శ్రీ మహాభారతమున ఉద్యోగపర్వమున యానసంధి పర్వమను ఉపపర్వమున ధృతరాష్ట్ర వాక్యమను ఏబది ఎనిమిదవ అధ్యాయము. (58)