వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు.

జనమేజయా! ధర్మరాజు మొదలుగా గల పాండవులు కామ్యకవనాన్ని చేరి మునిజనుల ఆతిథ్యాన్ని స్వీకరించి ద్రౌపదితో కలిసి నివసిస్తున్నారు. విశ్వాసపాత్రులైన ఆ పాండుకుమారులు అక్కడ నివసిస్తున్న సమయంలో చాలా మంది బ్రాహ్మణులు వారి చుట్టూ చేరారు.

వారిలో ఒక బ్రాహ్మణులు అందరినీ అదుపు చేయగల ఉదారబుద్ధి, అర్జునుని ప్రియమిత్రుడైన శ్రీకృష్ణుడు అక్కడకు రాబోతున్నాడని చెప్పాడు. (1-3)

కురువంశశ్రేష్ఠులారా! మీరు ఇక్కడకు వచ్చినట్లు శ్రీకృష్ణునకు తెలుసు. ఆయనెప్పుడూ మీ శ్రేయస్సును గురించియే ఆలోచిస్తూ మిమ్ములను చూడగోరుతుంటాడు. (4)

మహాతపస్వి, స్వాధ్యాయ తపస్సులమీదనే ఆసక్తి గలవాడు. చిరంజీవి అయిన మార్కండేయమహర్షి కూడా త్వరలోనే మిమ్ములను కలుస్తాడు. (5)

ఆ బ్రాహ్మణుడు అలా అంటుండగానే కేశవుడు కనిపించాడు. రథికశ్రేష్ఠుడైన ఆ హరి శైబ్యసుగ్రీవాలనే గుర్రాలు పూన్చిన రథంపై సత్యభామతో కూడి శచీదేవితో కూడిన ఇంద్రునివలె కురుసత్తములైన పాండవులను చూడాలని వచ్చాడు. (6,7)

ధీమంతుడైన శ్రీకృష్ణుడు రథం నుండి దిగి ధర్మరాజుకు, బలిష్ఠుడైన భీమునకు యథావిధిగా నమస్కరించి, ఆనందించాడు. (8)

శ్రీకృష్ణుడు ధౌమ్యుని అర్చించాడు. నకులసహదేవుల అభివాదాలు స్వీకరించాడు. అర్జునుని కౌగిలించుకొన్నాడు. ద్రౌపదిని ఓదార్చాడు. చాలాకాలం తర్వాత కనిపించిన వీరుని, తనకిష్టుడైన అర్జునుని చూచి శ్రీకృష్ణుడు పదేపదే కౌగిలించుకొన్నాడు. (9,10)

కృష్ణుని పట్టమహిషి అయిన సత్యభామకూడా పాండవుల ప్రియబార్యా అయిన ద్రౌపదిని కౌగిలించుకొన్నది. (11)

అప్పుడుఆ పాండవులందరూ భార్యాపురోహితులతో కలిసి కృష్ణుని పూజించి ఆయనచుట్టూ చేరారు. (12)

శత్రుభయంకరుడైన ధనంజయునితో కూడిన సర్వజ్ఞుడైన శ్రీకృష్ణుడు కార్తికేయునితో కూడిన మహనీయుడైన సాక్షాత్తు పరమేశ్వరునివలె శోభిల్లాడు. (13)

అప్పుడు అర్జునుడు అరణ్యవాసంలోని సర్వవృత్తాంతాన్ని యథాతథంగా శ్రీకృష్ణునకు చెప్పి సుభద్రాభిమన్యుల క్షేమాన్ని అడిగాడు. (14)

మధుసూదనుడు అర్జునుని, ద్రౌపదిని, పురోహితుని సత్కరించి అందరితో కలిసి కూర్చొని యుధిష్ఠిరుని ప్రశంసిస్తూ ఇలా అన్నాడు. (15)

పాండుకుమారా! రాజ్యలాభం కన్న ధర్మమే గొప్పది. ధర్మసాధనకు తపస్సే మార్గం. నీవు సత్యంగా, నిజాయితీగా ధర్మాన్ని పాటిస్తున్నావు. అందువలన ఇహపరలోకాలను గెలువగలుతున్నావు. (16)

బ్రహ్మచర్యాదివ్రతపాలన చేస్తూ ముందు వేదాధ్యయనం చేశావు. ఆఫై ధనుర్వేదం మొత్తాన్ని చక్కగా అభ్యసించావు. క్షాత్రధర్మంతో ధనం సంపాదించి ప్రాచీన క్రతువుల నన్నింటినీ నిర్వహించావు. నీకు గ్రామ్యధర్మాలపై ఆసక్తిలేదు. కామదృష్టితో ఏ పనీ చేయవు. అర్థం మీది ఆసక్తితో ధర్మాన్ని వీడవు. ఆ ప్రభావం వలననే నీవు ధర్మరాజువు. (17,18)

రాజా! రాజ్యాన్ని, సంపదను, భోగాలను పొంది కూడా నీవు సత్యం, తపస్సు, శ్రద్ధ , బుద్ధి, క్షమ, ధైర్యం ఈ సద్గుణాలను ప్రేమిస్తున్నావు. (19)

పాండుకుమారా! కురుజాంగల దేశంలోని జనసమూహం జూదసభలో నిస్సహాయ అయిన ద్రౌపదిని చూచి, ఆమెతో అధర్మంగా మాటాడినప్పుడు కూడా దానిని నీవు సహించావు. మరొకడు అటువంటిది సహించలేడు. (20)

త్వరలోనే నీ కోరికలన్నీ తీరి ప్రజలను చక్కగా ప।పాలించగలుగుతావు. సందేహం లేదు. అరణ్యవాసరూపమైన నీ ప్రతిజ్ఞ ముగిసిన వెంటనే కౌరవులను దండించటానికి మేమంతా సిద్ధంగా ఉన్నాం. (21)

ధౌమ్యుని, భీముని, ధర్మరాజును, నకులసహదేవులను, ద్రౌపదిని చూచి శ్రీకృష్ణుడు "మీపుణ్యం వలన, అదృష్టం వలన అర్జునుడు అస్త్రవిద్యలో పారంగతుడై ఆనందంగా తిరిగివచ్చాడు" అన్నాడు. (22)

మిత్రపరివృతుడైన కృష్ణుడు యాజ్ఞసేని అయిన ద్రౌపదితో ఇలా అన్నాడు - అర్జునుని పొంది నీ మనోరథాలను సఫలం చేసికొన్నావు. ఇది అదృష్టఫలం. ద్రౌపదీ! నీ బిడ్డలు మంచివారు. ధనుర్వేద విశారదులు. వారు సజ్జనుల మధ్య నిలిచి సత్పురుషుల మార్గాన్ని అనుసరించి ప్రవర్తిస్తున్నారు. (23,24)

ద్రౌపదీ! నీ తండ్రీ, నీ సోదరులూ రాజ్యాన్నీ, రాజ్యభోగాలనూ ఎరగా చూపి పిలిచినా నీ పిల్లలు తమ తాత దగ్గర కానీ, మేనమామల దగ్గర గానీ ఉండటానికి ఇష్టపడలేదు. (25)

ద్రౌపదీ! ధనుర్విద్యాసక్తులయిన నీ కుమారులు ఆనర్తదేశానికి క్షేమంగా చేరి ద్వారకలో నివసిస్తున్నారు. వారు అక్కడ నుండి దేవలోకానికి వెళ్ళటానికి కూడా ఇష్టపడటం లేదు. (26)

నీవు కానీ, పూజ్యురాలు కుంతి కానీ ఏవిధంగా బుద్ధులు చెప్పి పిల్లలను పెంచగలరో అదేవిధంగా సుభద్రకూడా ఏమరుపాటు లేకుండా వారిని పెంచుతోంది. (27)

ద్రౌపదీ! రుక్మిణి కొడుకు ప్రద్యుమ్నుడు అనిరుద్ధునికి, అభిమన్యునికి, సునీథునకు, భానువునకు విద్య నేర్పి సంరక్షించినట్లు నీ కొడుకులకు కూడా శిక్షకుడు, సంరక్షకుడు అయ్యాడు. (28)

అభిమన్యుకుమారుడు శూరలయిన నీ కుమారులకు గద, కత్తి, డాలులను ప్రయోగించటంలో, వివిధాస్త్రవిద్యలలో అవిశ్రాంతంగా తీర్చిదిద్ధుతున్నాడు. రథాన్ని, గుర్రాలను నడపటంలో శిక్షణనిస్తున్నాడు. (29)

రుక్మిణికొడుకు ప్రద్యుమ్నుడు కూడా నీ కుమారులకు శిక్షణనిచ్చి వివిధ శస్త్రాలను విధిపూర్వకంగా ఇచ్చాడు. నీ కొడుకులూ, అభిమన్యుడూ ప్రదర్శిస్తున్న పరాక్రమాలను చూచి ఆనందిస్తున్నాడు. (30)

యాజ్ఞసేనీ! నీ కుమారులు నగర విహారానికి బయలుదేరినప్పుడు ఒక్కొక్కరి వెంట రథాలు, పల్లకీలు, ఏనుగులు వెళ్తున్నాయి. (31)

అప్పుడు కృష్ణుడు ధర్మరాజుతో ఇలా అన్నాడు. రాజా! దశార్హ, కుకుర, అంధక వీరులు నీ ఆదేశాలను పాటిస్తూ నీవు ఉండమన్న చోట ఉండటానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు. (32)

రాజా! బలరాముని నేతృత్వంలోని గోపసేన ఆశ్వికులతో కూడిన అశ్వాలు, రథాలు, ఏనుగులు, పదాతులతో సహా సదా సన్నద్ధమై నీకోసమున్నది. ఆ యోధుల ధనుర్వేగం వాయువేగంతో సమానం. (33)

పాండునందనా! పాపాత్ములలో శ్రేష్ఠుడైన ధృతరాష్ట్రకుమారుని - సుయోధనుని - బంధుమిత్రులతో సహా నరకాసురుని శాల్వుని నడిపించిన బాటలోనే నడిపించు. (34)

మహారాజా! సభలో నీవు చేసిన ప్రతిజ్ఞను నీవు పాటించు. నీవు ఆదేశిస్తే యదువీరులు నీ శత్రువుల నందరినీ సంహరిస్తారు. హస్తినాపురం నీరాకకై నిరీక్షిస్తుంది. (35)

నీవు క్రోధాన్నీ, దైన్యాన్నీ వీడి నీ ఇష్టం వచ్చినచోట వసించు. ఆ తరువాత శోకరహితుడవై ప్రసిద్ధమూ, శ్రేష్ఠమూ అయిన హస్తినాపురికి చేరుకో! (36)

అప్పుడు మహాత్ముడైన ధర్మరాజు పురుషోత్తముడైన శ్రీకృష్ణుని అభిప్రాయాన్ని విని, గ్రహించి బహుధా ప్రశంసించి చేతులు జోడించి ఇలా అన్నాడు. (37)

కేశవా! పాండవులకు నీవే గతి. కుంతీపుత్రులకు నీవే శరణు. ఈ విషయంలో సంశయం లేదు. సమయం వచ్చినప్పుడు ఇప్పుడు చెప్పిన పని అంతా నీవు చేసి చూపిస్తావు. దానిలో కూడా సందేహం లేదు. (38)

చేసిన ప్రతిజ్ఞ ననుసరించి పండ్రెండు సంవత్సరాల కాలం నిర్జనవనాల్లో గడిపి, యథావిధిగా అజ్ఞాత వాసాన్ని కూడా పూర్తిచేసి మేమంతా నీ అధీనంలో నిలుస్తాం.

కేశవా! పాండవులు సత్యవంతులన్న నీ అభిప్రాయాన్ని స్థిరంగా నిలవనీ! దానధర్మాలతో, పరిజనులతో, పత్నులతో, బాంధవులతో కలిసి కౌంతేయులు ఎప్పుడూ నీ అధీనంలోని వారే. (39,40)

వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు.

శ్రీకృష్ణధర్మజులు ఈరీతిగా మాటాడుకొంటున్న సమయంలోనే మహాతపస్వి, తపోవృద్ధుడైన మార్కండేయమహర్షి అక్కడకు వచ్చారు. ఆయన చిరంజీవి. ధర్మస్వరూపుడు అజరుడు, అమరుడు. రూపౌదార్యసంపన్నుడు. వృద్ధుడైనా కూడా ఇరువది అయిదు సంవత్సరాల యువకుడుగా కనిపిస్తున్నవాడు. (41,42 1/2)

వేలసంవత్సరాల వయస్సు గల ఆ మార్కండేయుడు రాగా పాండవులు, శ్రీకృష్ణుడు, బ్రాహ్మణులందరూ ఆయనను అర్చించారు. పూజలందుకొని విశ్వసనీయుడైన ఆ మహర్షి ఆసీనుడు అయ్యాడు. అపుడు పాండవుల, బ్రాహ్మణుల అనుమతితో శ్రీకృష్ణుడు ఆయనతో ఇలా అన్నాడు. (43,44)

కృష్ణుడిలా అన్నాడు. మార్కండేయా! ఇక్కడ చేరిన బ్రాహ్మణులు, పాండవులు, ద్రౌపది, సత్యభామ, నేను తమ మాటలు వినాలనుకొంటున్నాము. ప్రాచీనరాజులకు, స్త్రీలకు, మునులకు సంబంధించిన చరిత్రను, కథలను సనాతన సదాచారాలను మాకు చెప్పండి. (45,46)

వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు. వారు అక్కడ కూర్చొని ఉండగానే దేవర్షి, పరిశుద్ధ మనస్కుడైన నారదుడు కూడా పాండవులను చూడాలని అక్కడకు వచ్చాడు. (47)

బుద్ధిమంతులు, పురుషశ్రేష్ఠులు అయిన పాండవాదులంతా ఆ మహాత్ముని (నారదుని) కూడా శాస్త్రోక్తరీతిలో అర్ఘ్యపాద్యాలతో సత్కరించారు. (48)

అప్పుడు నారదమహర్షి వారంతా కథాశ్రవణ కుతూహలంతో ఉన్నారని తెలిసి మార్కండేయముని కథాకథనాన్ని ఆమోదించాడు. (49)

సనాతనుడు, కాలజ్ఞుడు అయిన శ్రీకృష్ణుడు నవ్వుతూ "బ్రహ్మర్షీ! పాండవులకు మీరు చెప్పదలచినది చెప్పండి" అని మార్కండేయునితో అన్నాడు. (50)

శ్రీకృష్ణుని మాటలు విని మహాతపస్వి అయిన మార్కండేయుడు "ఏకాగ్రచిత్తులు కండి. చెప్పవలసింది చాలా ఉంది" అని పలికాడు. (51)

ఆ మాటవిని పాండవులు ఆ బ్రాహ్మణులతో సహా మధ్యందిన మార్తాండుని చూస్తున్నట్లు ఆ మార్కండేయమహర్షిని చూస్తూ మిన్నకున్నారు. (52)

వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు.

మార్కండేయుడు చెప్పబోవటాన్ని గమనించి యుధిష్ఠిరుడు ఆ మునిని కథాప్రారంభానికి ప్రోత్సహిస్తూ ఇలా అన్నాడు. (53)

తమరు దేవతలు, దైత్యులు, మహర్షులు, రాజర్షులు... ఈ అందరి చరిత్రలు తెలిసిన పురాతనులు. (54)

ఎప్పటినుండో మిమ్ము చూడాలనీ, సేవించాలనీ కోరుకొంటున్నాం.ఈ శ్రీకృష్ణుడు కూడా మమ్ము చూడాలని వచ్చాడు. (55)

సుఖాలకు దూరమైన నన్ను దుర్మార్గులై కూడా సమృద్ధిని పొందుతున్న ధార్తరాష్ట్రులను చూచి నేను ఆలోచిస్తుంటాను. (56)

మంచిపనికైనా చెడ్డపనికైనా కర్త పురుషుడే. దాని ఫలాన్ని తాను అనుభవిస్తాడే కాని పరమాత్మా కర్త కాడు. బ్రహ్మజ్ఞానీ!

సుఖదుఃఖకారణాలయిన కర్మలపై మనుషుల బుద్ధి ఎందుకు చిక్కుకొంటోంది? ఫలితం ఈ లోకంలోనే కలుగుతుందా? పరలోకంలోనా? (57,58)

ద్విజోత్తమా! ప్రాణి దేహాన్ని విడిచిన తరువాత శుభాశుభకర్మలు ప్రాణిని ఎలా చేరుతాయి? ఇహపర లోకాలలో కర్మఫలాలతో జీవునకు సంయోగమెలా జరుగుతుంది? (59)

మార్కండేయుడిలా అన్నాడు. వాగ్మీ! ఈ నీ ప్రశ్నలు అన్నీ యుక్తియుక్తాలే. తెలియవలసినదంతా తెలిసినవాడవు నీవు. కేవలం లోకమర్యాద కోసం నన్ను అడుగుతున్నావు. (61)

ఈ లోకంలో కానీ పరలోకంలో కాని ప్రాణి సుఖదుఃఖాలను అనుభవించే విషయాన్ని నీకు చెపుతాను. సావధానుడవై విను. (62)

తొలుత ప్రజాపతి బ్రహ్మ జన్మించాడు. ప్రాణులకోసం నిర్మలపవిత్ర శరీరాలను సృష్టించాడు. వాటితోపాటు ధర్మతంత్రాలను ప్రకటించాడు.(63)

కురుశ్రేష్ఠా! ప్రాచీన మానవులు మంచివ్రతాలు చేసేవారు. సత్యవాదులు.వారి సంకల్పాలు వ్యర్థమయ్యేవి కావు. వారంతా పున్యాత్ములు, బ్రహ్మస్వరూపులూనూ. (64)

నాటివారందరూ స్వచ్ఛందంగా ప్రయాణించగలవారు. స్వచ్ఛందమరణం గలవాఱు. బాధలూ, భయాలూ, ఉపద్రవాలూ లేనివారు. సిద్ధసంకల్పులు. (65,66)

మహనీయులయిన మునులను దేవతలను వారు చూడగలిగేవారు. సర్వధర్మాలు వారికి తెలిసినవే. వారు నిగ్రహం కలవారూ, మాత్సర్యం లేనివారూను వేయిసంవత్సరాలు జీవించేవారు. వేలకొద్ది పుత్రులను పొందేవారు. ((67 1/2)

కొంతకాలం తర్వాత భూలోకవాసులంతా కామక్రోధాలకు లొంగి, లోభమోహవశులై మాయలతోనూ, సాకులతోనూ జీవిస్తూ శరీరాన్ని విడిచేవారు. (68,69)

అశుభకర్మల నాచరిస్తూ పాపాత్ములై సంసారజీవితంలో మరలమరల పరితపిస్తూ జీవించేవారు. (70)

వారి యాగాలు, వారు సంకల్పాలు, వారి జ్ఞానం అంతా వ్యర్థమయ్యాయి. బుద్ధిహీనులై అన్నింటిని సంశయిస్తూ కష్టపెట్టేవారయ్యారు. (71)

సాధారణంగా అశుభకర్మలచేతనే గుర్తింపబడుతూ వంశభ్రష్టులు, వ్యాధిపీడితులు, దుర్మార్గులు, ప్రతాపహీనులు అయ్యారు. (72)

పాపులై దారుణమైన పనులు చేసినందువల్ల అల్పాయుష్కులవుతారు. అన్ని కోరికలపై పెత్తనం చేస్తూ నాస్తికులుగానూ, మనోభేదం కలవారుగానూ తయారవుతారు. (73)

కుంతీనందనా! మరణానంతరం జీవునిగతి తానుచేసిన కర్మల ననుసరించి ఉంటుంది. అయితే జ్ఞానికయినా అజ్ఞానికయినా తాను చేసిన కర్మలు ఎక్కడ నిలిచి ఉంటాయి? జీవుడు ఎక్కడ నిలిచి పాపపుణ్యాల ఫలితాలను అనుభవిస్తాడు? ఇది నీ ప్రశ్న. దానికి సమాధానమిస్తాను. విను. (74,75)

మానవుడు శుభాశుభ కర్మలను దైవనిర్మితమయిన అంతఃకరణంలో ప్రోగుచేసి నిలుపుకొంటాడు ఆయువు తీరినంతనే నశ్వరమయిన ఈ శరీరాన్ని వీడి వెంటనే మరొక శరీరంలో ప్రవేశిస్తాడు. ఈ మధ్యలో క్షణకాలం కూడా వ్యవధి ఉండదు. (76,77)

ఆ నూతనశరీరంలో తాను ముందు చేసిన కర్మ నీడలా వెంటాడుతూ తగిన సమయంలో ఫలిస్తుంది. ఈ విధంగా జీవుడు సుఖదుఃఖాలను అనుభవించవలసి వస్తుంది. యమునికి లోబడిన ఈ జీవుడు శుభాశుభకర్మల వలన కలిగిన సుఖ దుఃఖాలను నివారింపజాలడు. ఇది జ్ఞానులదర్శనం. (78,79)

యుధిష్ఠిరా! ఈ స్వర్గనరకాత్మకమైన గతి తత్త్వజ్ఞాన శూన్యులకు సంబంధించినది జ్ఞానులు పొందే ఉత్తమగతులను కూడా చెపుతాను. (80)

జ్ఞానులు తపస్వులు, సర్వశాస్త్రాధ్యయన తత్పరులు స్థిరవ్రతులు, సత్యపరాయణులు, గురుసేవయందు ఆసక్తి గలవారు, సుశీలురు, సత్త్వసంపన్నులు, సహనశీలురు, జితేంద్రియులు, తేజోమయులై ఉంటారు. వారు పరిశుద్ధజన్మను పొంది శుభలక్షణాలతో శోభిల్లుతారు. (81,82)

వారు జితేంద్రియులు కాబట్టి తమను తాము అదుపుచేసికొనగలరు. సాత్త్వికులు కాబట్టి రోగపీడ కలుగదు. దుఃఖాన్నీ, భయాన్నీ వీడినవారు. ఉపద్రవాలు ఉండవు. వారు గర్భస్థులయినా, గర్భం నుండి జారుతున్నా, జన్మించినా జ్ఞానదృష్టితో ఆత్మానుభవాన్నీ, పరమాత్మానుభవాన్నీ పొందగలరు. (83,84)

లౌకిక శాస్త్రజ్ఞానద్రష్టలు, మహాత్ములు అయిన మహర్షులు ఈ కర్మభూమికి వచ్చి మరల దేవలోకానికి వెళ్తుంటారు. (85)

రాజా! మనుజుల కర్మఫలంలో కొంత ప్రారబ్ధం వలన, కొంత అప్రయత్నంగా, మరికొంత తమ కర్మల వలన లభిస్తుంది. నీవు మరొకరీతిగా ఆలోచించవలదు. (86)

యుధిష్ఠిరా! ఈ లోకంలో నేను పరమశ్రేయస్సుగా భావించే విషయంలో ఒక ఉదాహరణ చెపుతాను విను.

కొందరు ఇహలోకంలో సుఖపడతారు పరలోకంలో సుఖముండదు. కొందరు ఇహలోకంలో దుఃఖించినా పరలోకాన సుఖపడతారు కొందరు ఇహపరలోకాలలో సుఖిస్తారు. కొందరు ఇహపరాలలో కూడా సుఖాలను పొందలేరు. (87,88)

శత్రుసూదనా! ధనవంతులై శరీరమంతా అలంకరించుకొని ఇహలోకంలో శారీరక సుఖాసక్తులై భోగాలననుభవించినవారికి పరలోకంలో సుఖముండదు. (89)

శత్రుసూదనా! యోగులై, తపోదీక్షితులై, స్వాధ్యాయతత్పరులై, అహింసావాదులై, జితేంద్రియులయిన వారికి ఇహలోకంలో సుఖముండదు కాని వారు పరలోకంలో సుఖిస్తారు. (90)

ధర్మాన్ని పాటిస్తూ, ధర్మమార్గంలో ధనాన్ని సంపాదించి, తగిన సమయంలో పెండ్లాడి, యాగాదుల ననుష్ఠించినవారు ఇహపరాలలో సుఖిస్తారు. (91)

విద్యకై కానీ, తపస్సుకై కానీ, దాతృత్వానికై కానీ, ధర్మబద్ధసంతానానికై కానీ ప్రయత్నించని వారు సుఖాలను కానీ భోగాలను కానీ అనుభవించరు. వారికి ఇహపరాలు రెండూ దక్కవు. (92)

మీరంతా ధీరులూ, శూరులు. దివ్యతేజస్సు గలవారు. దృఢశరీరులు. దేవతాకార్యసిద్ధికై దివ్యలోకాల నుండి భూమి కవతరించినవారు. చక్కగా అధ్యయనం చేసినవారు. (93)

శూరులు, తపస్వులు, జితేంద్రియులు, సదాచారవ్యవహారాలు కల మీరు ఉత్తమకర్మలతో దేవతలను, ఋషులను, పితరులను అందరినీ తృప్తిపరచి, మీకర్మల ఫలితంగా పుణ్యాత్ముల వాసస్థానమయిన స్వర్గానికి చేరతారు కరవనాథా! సంశయించవద్దు. ఇప్పటి నీ దుఃఖం భవిష్యత్సుఖ కారణమే. (94,95)

ఇది శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున మార్కండేయ సమాస్యాపర్వమను ఉపపర్వమున నూట యెనుబది మూడవ అధ్యాయము. (183)