వైశంపాయనుడిలా చెప్పాడు - తరువాత దేవతలందరితో బాటు ఇంద్రుడు శ్రీమహావిష్ణువుతో స్వర్గం నుండి భూమిపై అవతరించడానికి అనుజ్ఞ తీసికొన్నాడు. (1)

ఇంద్రుడు దేవతలందరిని ఆదేశించి నారాయణుని నివాసం నుండి నిష్క్రమించాడు. (2)

ఆ దేవతలందరూ తమ శత్రువులైన అసురుల వినాశంకోసమూ, సర్వలోక హితం కోసమూ క్రమంగా స్వర్గం నుండి భూమిపై అవతరించారు. (3)

రాజశ్రేష్ఠా! దేవతలు వారి వారి ఇచ్ఛానుసారంగా బ్రహ్మర్షుల వంశాలలోను రాజర్షుల వంశాలలోను, జన్మించారు. (4)

వారు దానవులను, రాక్షసులను, దుష్టగంధర్వులను, సర్పాలను, మానవులను భక్షించే ఇతర ప్రాణులను పలుమార్లు సంహరించారు. భరతశ్రేష్ఠా! బలవంతులైన బాల్యంలో ఉన్నా దానవులు, రాక్షసులు, గంధర్వులు నాగులు ఏమీ చెయ్యలేకపోయారు. (5,6)

జనమేజయుడిలా అడిగాడు - దేవతలు, దానవులు, గంధర్వులు, అప్సరసలు, మానవులు, యక్షులు, రాక్షసులు మొదలయిన సర్వప్రాణుల జన్మ ప్రకారాన్ని పూర్తిగా నీవు చెపితే వినాలని ఉంది. (7,8)

వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు - పూజ్యుడైన స్వయంభూ బ్రహ్మకు నమస్కరించి, దేవతాదుల ఉత్పత్తి వినాశాదుల గురించి సమగ్రంగా చెప్తాను. (9)

బ్రహ్మ మానస పుత్రులు మరీచి, అత్రి, అంగిరసుడు, పులస్త్యుడు, పులహుడు, క్రతువు అనే ఆరుగురు మహర్షులు ప్రసిద్ధులు. (10)

వారిలో మరీచికి కశ్యపుడనే కుమారుడున్నాడు. ఆ కశ్యపునకే ఈ ప్రజలందరూ జన్మించారు. బ్రహ్మకు దక్షుడనే కొడుకున్నాడు. అతనికి సౌభాగ్యశీలవతులైన పదముగ్గురు కూతుళ్లున్నారు. (11)

అదితి, దితి, దనువు, కాల, దనాయువు, సింహిక, క్రోధ, ప్రాధ, విశ్వ, వినత, కపిల, ముని, కద్రువ, అను పదముగ్గురు దక్షుని కూతుళ్లు. వీరికి బలపరాక్రమాలు గల పుత్రులు జన్మించారు. (12,13)

అదితికి లోకపాలురైన పన్నెండుగురు ఆదిత్యులు జన్మించారు. వారి పేర్లు పేర్కొంటాను. (14)

ధాత, మిత్రుడు, అర్యముడు, శక్రుడు, వరుణుడు, అంశుడు, భగుడు, వివస్వంతుడు, పూష, సవిత, త్వష్ట, విష్ణువు. వీరందరిలో చిన్నవాడు విష్ణువు ఆదిత్యులందరి కంటె గుణాధికుడు. (15,16)

దితికి హిరణ్యకశిపుడనే ఒక్కపుత్రుడు మాత్రమే కలిగాడు. అతనికి మహాత్ములైన ఐదుగురు పుత్రులు కలిగారు. (17)

వారిలో పెద్దవాడు ప్రహ్రాదుడు. రెండవవాడు సంహ్రాదుడు. మూడవవాడు అనుహ్రాదుడు. నాల్గవవాడు శిబి. ఐదవవాడు బాష్కలుడు. (18)

ప్రహాదునికి విరోచనుడు, కుంభుడు, నికుంభుడు అను ముగ్గురు పుత్రులు కలిగారు. (19)

విరోచనుడికి ప్రతాపవంతుడైన బలి అనే ఒక పుత్రుడు జన్మించాడు. ఆ బలి కుమారుడు బాణుడు మహాసురుడని ప్రసిద్ధుడు. (20)

శ్రీమంతుడైన అతడు రుద్రునికి అనుచరుడు. మహాకాలుడని ప్రసిద్ధుడు. ఇక దనువుకు ముప్పది నలుగురు పుత్రులు కలిగారు. (21)

రాజా! వారిలో మహాయశస్వి ఐన విప్రచిత్తి అందరికంటె పెద్దవాడు. తరువాత శంబరుడు, నముచి, పులోముడు, అసిలోముడు, కేశి, దుర్జయుడు, అయఃశిరుడు, అశ్వశిరుడు, అశ్వశంకువు, గగనమూర్ధుడు, వేగవంతుడు, కేతుమంతుడు, స్వర్భానుడు, అశ్వుడు, అశ్వపతి, వృషపర్వుడు, అజకుడు, అశ్వగ్రీవుడు, సూక్ష్ముడు, మహాబలుడయిన తుహుండుడు, ఇషుపాదుడు, ఏకచక్రుడు, విరూపాక్షుడు, హరుడు, అహరుడు, నిచంద్రుడు, నికుంభుడు, కుపటుడు, కపటుడు, శరభుడు, శలభుడు, సూర్యుడు, చంద్రుడు - ఈ ముప్పది నలుగురు దనువంశంలో జన్మించినావారు, దానవులు. (22-26)

దేవతలలోని సూర్యచంద్రులు వేరు. దానవ ముఖ్యులలోని సూర్యచంద్రులు వేరు. (27)

ధైర్యవంతులు బలవంతులు అయిన ఈ దనుపుత్రుల వంశాలు ప్రసిద్ధాలు, దానవవంశంలో పుట్టిన పదిమంది దనుజులు ప్రసిద్ధులు. (28)

ఏకాక్షుడు, మృతపుడు, ప్రలంబుడు, నరకుడు, వాతాపి, శత్రుతపనుడు,శఠుడు, గవిష్ఠుడు, వనాయువు, దీర్ఘజిహ్వుడు అనే వారు ప్రసిద్ధులు. వారికి పుత్రులు పౌత్రులు లెక్కించలేనంతమంది. (29,30)

దక్షకన్య సింహిక సూర్యచంద్రులను హింసించే రాహువును కన్నది. అదేవిధంగా సుచంద్రుడు, చంద్రహర్త, చంద్ర ప్రమర్దనుడు అనే పుత్రులనూ కన్నది. (31)

క్రూరకు (క్రోధ) క్రూరస్వభావం గల పలువురు పుత్రులు, పౌత్రులు జన్మించారు. శత్రువులను అణచివేయగల క్రూరకర్ములు, క్రోధవశులు అనే సంతాన గణాన్ని కన్నది. (32)

దనాయువుకు విక్షరుడు, బలుడు, వీరుడు, వృత్రుడు అనే నలుగురు మహాసురులు కొడుకులు అయ్యారు. (33)

కాలకు అస్త్రశస్త్రాల్లో ఆరితేరి కాలునితో సమానమైన పుత్రులు కలిగారు. వారు దానవులలో ప్రసిద్ధులూ, పరాక్రమవంతులూ, శత్రువులను నాశనం చేయగలవారూ అయ్యారు. (34)

వారిలో వినాశనుడు, క్రోధుడు, క్రోధహంత, క్రోధశత్రువు అనేవారు ప్రసిద్ధులు. ఇంకా కాలకేయులని ప్రసిద్ధి గల అసురులు కూడ కాలయొక్క పుత్రులే. (35)

అసురులకు ఉపాధ్యాయుడైన శుక్రుడు భృగు మహర్షి కుమారుడు. అతనిని ఉశనసుడని కూడా అంటారు. అతనికి నలుగురు పుత్రులున్నారు. వారు అసురులకు పురోహితులు. (36)

తక్కిన శుక్రుని కుమారులు త్వష్టాధరుడు, అత్రి అనువారు. మిగిలిన వారిద్దరూ రౌద్రకర్మలు చేసేవారు, చేయించేవారు కూడ. ఉశనసుని కుమారులంతా సూర్యునితో సమంగా ప్రకాశించేవారు, బ్రహ్మలోక పరాయణులు కూడ. (37)

రాజా! పురాణాలలో విన్నరీతిగా దేవతల యొక్క తీవ్రస్వభావులైన అసురుల యొక్క జన్మవృత్తాంతాన్ని నీకు చెప్పాను. (38)

రాజా! వారి సంతానాన్ని గురించి పూర్తిగ చెప్పడం సాధ్యం కాదు. అనంతమైన ఆ వృత్తాంతమంతా చెప్పడానికి అంత ప్రాధానమైంది కుడా కాదు. తార్ క్ష్యుడు, అరిష్టనేమి, గరుడుడు; అరుణుడు, ఆరుణి, వారుణి వినతాపుత్రులుగా ప్రసిద్ధులు. (39,40)

శేషుడు, అనంతుడు, వాసుకి, తక్షకుడు, కూర్ముడు, కులికుడు కద్రువపుత్రులు. (41)

రాజా! భీమసేనుడు, ఉగ్రసేనుడు, సుపర్ణుడు, వరుణుడు, గోపతి, ధృతరాష్ట్రుడు, సూర్యవర్చసుడు, సత్యవాక్కు, అర్కపర్ణుడు, ప్రయుతుడు, భీముడు, సర్వజ్ఞుడు, జితేంద్రియుడయిన చిత్రరథుడు, శాలిశిరుడు, పర్జన్యుడు, కలి, నారదుడు ఈ పదునార్గుగురు దేవగంధర్వ జాతులవారు మునిగర్భం నుండి జన్మించారు. (42-44)

భారత! ఇక తక్కిన వంశాలను గురించి చెప్తాను. దక్షకన్య అయిన ప్రాధ అనవద్య, మనువు, వంశ, అసుర, మార్గణ ప్రియ, అరూప, సుభగ, భాసి అను కన్యలను కన్నది. సిద్ధుడు, పూర్ణుడు, బర్హి, మహాయశస్వి, పూర్ణాయువు, బ్రహ్మచారి, రతిగుణుడు, సుపర్ణుడు, విశ్వావసువు, భానువు, సుచంద్రుడు అను పదిమంది దేవగంధర్వ జాతుల వారు ప్రాధకు జన్మించిన కుమారులు. ఇంతేకాక ప్రాధ కశ్యప మహర్షి వల్ల ప్రసిద్ధులైన శుభలక్షణాలున్న అప్సర స్త్రీలకు జన్మ నిచ్చింది. అలంబుష, మిశ్రకేశి, విద్యుత్పర్ణ, తిలోత్తమ, అరుణ, రక్షిత, రంభ, మనోరమ, కేశిని, సుబాహు, సురత, సరజ, సుప్రియ అనేవారు ప్రాధకు జన్మించిన వారే. అతిబాహువు, హాహా, హూహూలు తుంబురుడు ఈ నలుగురు ప్రాధ సంతానమే. (45-51)

అమృతం, బ్రాహ్మణులు, గోవులు, గంధర్వులు, అప్సరసలు కపిలయొక్క సంతానంగా పురాణ ప్రసిద్ధమైంది. (52)

ఈ విధంగా గంధర్వులు, అప్సరసలు, సర్పాలు, సుపర్ణులు, రుద్రులు, మరుత్తులు, గోవులు బ్రాహ్మణులు మొదలైన సమస్త ప్రాణుల ఉత్పత్తిని ఉన్నదున్నట్లుగా చెప్పాను. (53,54)

ఆయుర్దాయకం, పుణ్యప్రదం, ధన్యం, శ్రుతిసుఖావహం, శ్రోతవ్యం అయిన ఈ వృత్తాంతాన్ని, వినాలి, వినిపించాలి. దోషదృష్టి లేకుండా వినాలని భావం. (55)

మహాత్ముల వంశోత్పత్తిని గురించి బ్రాహ్మణ దేవ సన్నిధిలో చదివినవారు సంతానం, పుష్కలమైన ధనం, కీర్తి పొందగలరు. మరణానంతరం ఉత్తమ గతిని పొందుతారు. (56)

ఇది శ్రీమహాభారతమున ఆదిపర్వమున సంభవపర్వమను ఉపపర్వమున ఆదిత్యాది వంశకథనమను అరువది ఐదవ అధ్యాయము. (65)